مدلسازی عرضه خدمت زیستگاهی و داده کاوی فضایی نقاط داغ در اکوسیستم های مناطق خشک

فعالیت های انسانی به طور فزاینده ای تنوع زیستی و خدمات زیستگاهی را مورد تهدید قرار داده اند. بطوری که با تشدید آن زیستگاه ها ازهم گسیخته و کیفیت آنها تحت تاثیر قرار گرفته است. در این راستا شناخت الگوی فضایی نقاط داغ زیستگاهی ضروری است زیرا به نوبه خود موجب پایداری محیط زیست می شود. در پژوهش حاضر، کیفیت زیستگاه در اکوسیستم های خشک استان خراسان جنوبی باتوجه به تهدیدهای انسانی، تاثیر، فاصله، حساسیت نسبی به تهدیدها و دسترسی پذیری منابع با نرم افزار InVEST مدلسازی گردید. سپس داده کاوی فضایی نقاط داغ با استفاده از روش های گیتس-ارد جی (Gettis-Ord Gi)، موران (Moran) و شکست های طبیعی تحلیل شد. همچنین ارزیابی دقت استخراج نقاط داغ زیستگاهی، ازطریق شاخص ROC حاکی از دقت بالای ۸۰ درصدی در روش های داده کاوی مذکور بود اما شاخص گیتس-ارد جی از بالاترین دقت (۵/۹۴%) برخوردار بود. نتایج تحلیل آمار فضایی همپوشانی نقاط داغ زیستگاهی با مناطق تحت حفاظت استان نشان داد منطقه حفاظت شده کمرسرخ حاوی بیشترین (۳۳/۹۱%) و منطقه شکارممنوع استند کمترین (۵۴/۰%) نقاط داغ زیستگاهی هستند. همچنین بخش هایی از نقاط داغ زیستگاهی در مناطق آزاد شناسایی شدند (۳۴/۹%). لذا مناطق تحت حفاظت فعلی، درصد قابل توجهی از نقاط داغ موجود در مناطق آزاد را پوشش نمی دهند، لذا در برنامه ریزی حفاظت پایدار می توان از فرآیند پیشنهادشده در جهت تغییر و بازنگری خردمندانه مرز مناطق تحت حفاظت بهره برد.

کلیدواژه ها:

کیفیت زیستگاه ، مدل InVEST ، گتیس_ارد جی ، شاخص موران ، نقاط داغ زیستگاهی