مطالعه ی تطبیقی عناصر فرادادهای استانداردهای بین المللی با عناصر وبسایت کتابخانه های دیجیتالی :دابلین کور، مارک ۲۱، مودس

هدف از مقاله حاضر بررسی عناصر فراداده ای استانداردهای بین المللی دابلین کور، مارک۲۱، مادس با عناصر فرادادهای وبسایت های کتابخانه های دیجیتالی دانشگاهی استانهای آذربایحان غربی و شرقی و بررسی رویکرد گرایش محتوایی و ساختاری و حقوقی طراحان این وبسایت ها است .. روش پژوهش توصیفی و تطبیقی و از نوع کاربردی است . ابزار گردآوری سیاهه وارسی می باشد . . جامعه آماری شامل ۱۱ وب سایت کتابخانه دیجیتالی دانشگاهی می باشد. دادهها از طریق مشاهده و مراجعه ی مستقیم به هر یک از وب سایت ها و مشاهده View Sourceمنبع از طریق مرورگر، گردآوری شده است و توسط نرم افزار Exsel دادههای آماری ، میانگین و فراوانی و درصد فراوانی تهیه گردیده است . در پژوهش حاضر همه ی وب سایت ها از فرادادههای زبان نشانه گذاری عام در قالب html استفاده کرده بودند. بودند و تنها ۱۸ درصد وب سایت ها علاوه بر فرادادههای زبان نشانه گذاری عام، از عناصر متناظر دابلین کور بهره گرفته بودند و استفاده از سایر طرحهای فراداده مشاهده نشد .همچنین در تطبیق عناصر فرادادهای این وب سایت ها با عناصر فرعی دابلین کور ،میزان تطبیق ۰۳.۳۷ درصد بود و در تطبیق عناصر وب سایت ها با عناصر فرعی طرح مارک ۲۱در وب سایت کتابخانه های دیجیتالی ۵۱.۱۸ درصد و در تطبیق عناصر با عناصر استاندارد توصیف شی گرا میزان انطباق ۲۶ درصد بدست آمد. همچنین میزان توجه طراحان این وب سایت ها به جنبه های مجتوایی در این وب سایتها۴۵.۴۵ درصد و توجه به جنبه های مالکیت حقوقی و فکری ۱۵درصد و توجه به جنبه های ساختاری و ظاهری ۸.۳۱درصد بدست آمد. از آنجایی که وبسایت کتابخانه های دانشگاهی از جمله صفحات علمی شبکه ی وب است ؛ توجه ویژه در طراحی آنها و بکارگیری طرحهای فرادادهای و فرادادهها می تواند پژوهشگران و محققان را در دستیابی هر چه سریعتر به منابع الکترونیکی موجود در این وبسایت ها یاری کند و با توجه به استفادهی وبسایت های مورد بررسی از عناصر متناظر با طرحهای فرادادهای به نطر می رسد که آیندهی پیشروی وبسایت ها برای استفاده و بکارگیری طرح دابلین کور استفاده بیشتری شود. همچنین نتایج این بررسی نشان داد که در طراحی این وب سایت ها توجه طراحان به جنبه های محتوایی از اهمیت و اعتبار بالاتری نسبت به جنبه های ساختاری و مالکیتی و حقوقی برخوردار است در این میان نقش کتابدارها در آگاهی دادن و برنامه نویسان وبسایت های کتابخانه های دانشگاهی در خصوص لزوم استفاده از عناصر فرادادهای عام و بکارگیری طرحهای فرادادهای در این حوزه نباید نادیده گرفته شود.

کلیدواژه ها:

استاندارد فرادادهای ، استاندارد دوبلین کور ، استاندارد مودس ، استاندارد مارک ۲۱ ، وبسایت های کتابخانه های دیجیتالی