ارزیابی فرسایش قابل تحمل خاک در مقیاس حوضه آبخیز بر اساس باروری و کیفیت خاک (حوضه حاجی قوشان استان گلستان)
محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 48، شماره: 5
سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 206
فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IJSWR-48-5_006
تاریخ نمایه سازی: 7 خرداد 1402
چکیده مقاله:
فرسایش خاک مهم ترین شکل تخریب منابع خاک و منبع آلودگیهای غیرنقطهای بهشمار میرود. هنگامیکه مقدار فرسایش خاک از آستانه قابل تحمل تجاوز کند طیف وسیعی از مشکلات اقتصادی-اجتماعی- محیط زیستی رخ میدهند. روشهای مختلفی برای تعیین فرسایش قابل تحمل ارائه شده است که هرکدام دارای مزیت و محدودیتهای خاص خود هستند. در این پژوهش، روش مبتنی بر شاخص باروری و روش مبتنی بر عمق و کیفیت خاک به عنوان رایجترین روشها برای تعیین فرسایش قابل تحمل مورد استفاده قرار گرفتند. هر دو روش مجموعهای از ویژگیهای اساسی خاک شامل نفوذپذیری، ظرفیت نگهداری آب، کربن آلی خاک، پایداری خاکدانهها، جرم مخصوص ظاهری و وضعیت حاصلخیزی خاک شامل عناصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم را دربر دارند. نتایج نشان داد بین مقدار فرسایش قابل تحمل محاسبه شده با هر دو روش ارتباط نزدیکی وجود دارد. میانگین وزنی مقدار فرسایش قابل تحمل محاسبه شده برای منطقه موردمطالعه با استفاده از مدل شاخص باروری حدود ۲/۹ و بر اساس عمق و کیفیت خاک حدود ۲/۱۰ تن بر هکتار در سال برآورد شد. هرچند روش مبتنی بر عمق و کیفیت خاک به عنوان یک روش استاندارد مطرح است اما نتایج نشان داد که روش باروری خاک نیز کارایی قابل قبولی داشته و حتی به لحاظ مفهومی قویتر به نظر میرسد؛ زیرا در این روش، وضعیت باروری خاک سطحی با خاک زیرسطحی مقایسه میشود اما در روش کیفیت خاک فقط به وضعیت فیزیکی و شیمیایی خاک سطحی توجه میشود. از طرف دیگر، روش مبتنی بر عمق و کیفیت خاک، دامنه خاکهای متعلق به یک گروه بسیار زیاد بوده و بنابراین دقت تخمین فرسایش قابل تحمل پایین است. ازآنجایی که هر دو مدل تنها اثرات درونمزرعهای فرسایش را حساب میکنند، بنابراین مقادیر به دست آمده بدون درنظر گرفتن اثرات برون مزرعهای فرسایش، برای برنامههای حفاظت خاک منطقه قابل توصیه هستند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
حیدر غفاری
دانشگاه تهران
منوچهر گرجی
استاد گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران
محمود عرب خدری
دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری
قربانعلی روشنی
استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی استان گلستان
احمد حیدری
استاد گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :