کودکان استثنایی ، شناخت و چالش های مربوط به آنها در ایران

کودکان استثنایی از چند جنبه با همسالان خود تفاوت دارند. آنها از نظر ظاهر جسمانی ، توانایی های یادگیری یا رفتار، با آنچه که بهنجار یا طبیعی به شمار می آید فاصله دارند. آنها ممکن است بصورت استثنایی سرآمد، یا از نظر توانایی شان برای یادگیری یا کارکرد طبیعی در زندگی دچار محدودیت باشند. به صورت کلی کودکان استثنایی از هر نوعی که باشند با برخی چالش های عمومی روبه رو هستند، مسائل و موضوعات مختلفی زندگی این کودکان و خانوادههای آنها را متفاوت و در بسیاری از موارد دشوار می کند. بنابراین استرس بیشتری نیز باید تحمل کنند. همچنین واژه معلول به کسانی اطلاق می شود که به علت نقص جسمی ، ذهنی یا اختلال رفتاری شدید، مشکلات و مسائل خاصی دارند. در واقع اصطلاح »معلول« دارای شمول محدودتری است . به عبارتی هر کودک معلول »استثنایی « نیز می باشد. اما هر کودک استثنایی لزوما »معلول« نیست . بنابراین نباید واژه های »استثنایی « و »معلول« به طور مترادف بکار رود. به عبارتی آنها ممکن است کم توانی ذهنی ، ناتوانی های یادگیری، آشفتگی های هیجانی ، ناتوانی های جسمی ، اختلالهای گفتارو زبان، آسیب شنوایی یا آسیب دیداری داشته باشند یا در مقابل سرآمد و بسیار با استعداد باشند. در زمینه آموزش و یادگیری دانش آموزان معلول جسمی -حرکتی ، دانش آموزان نابینا یا ناشنوا، دانش آموزان عقب مانده ذهنی و دانش آموزانی که دارای اختلالات رفتاری یا یادگیری هستند در مدارس استثنایی تحصیل می کنند. بیشتر آدمها تصور می کنند که آموزش و پرورش کودکان استثنایی باید جدا از باقی کودکان باشد. اما در سال های اخیر تلاش شده است که دانش آموزان استثنایی وارد مدارس عادی شوند. سیستم آموزش و پروش استثنایی بر این مبنا است که افراد را به طریقی آموزش بدهند که در آینده بتوانند با اندک کمک خارجی زندگی خودشان را اداره کنند. در این میان مسائل اقتصادی و اشتغال از اهمیت زیادی برخوردار است . به همین خاطر در حوزه های مختلف استثنایی که طیف گسترده ای را شامل می شود اقدامات مختلفی صورت می گیرد. این مقاله با هدف شناخت کودکان استثنایی و بررسی چالش های مربوط به آنها انجام و روش پژوهش تحلیلی -توصیفی بود که با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شد.

کلیدواژه ها:

کودکان استثنایی ، معلول ، شناخت ، چالش ، آموزش ، کارآفرینی ، ایران