ارزیابی و برآورد انتشار متان از زمینهای تحت کشت برنج در کشور

انتشار گازهای گلخانه ای به اتمسفر یکی از منابع مهم تغییرات اقلیمی در سطح کره زمین محسوب می شود. در این بین متان به عنوان یک گاز گلخانه ای مهم که پتانسیل گرمایشی آن بیشتر از دی اکسید کربن است از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این آلاینده از منابع مختلف انسانی و طبیعی وارد اتمسفر می شود. یکی از منابع ورود آن به محیط، فعالیتهای کشاورزی مانند کشت برنج است. با توجه به لزوم شناخت میزان انتشار این گاز به محیط برای استفاده در برنامه های کنترلی این تحقیق با هدف تخمین میزان انتشار متان ناشی از کشت برنج در مناطق مختلف کشور در یک بازه زمانی ده ساله (۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹) انجام شد. داده های سطح زیر کشت برنج از آمارنامه سالانه سازمان جهاد کشاورزی گرفته شد. با درنظر گرفتن حدود پایینی و بالایی ضرایب انتشار متان، میزان انتشار آن در استانهای مختلف کشور و در بازه زمانی تعریف شده به صورت سالانه محاسبه شد. بیشترین میزان انتشار متان حاصل از کشت برنج در سال ۱۳۹۰ مربوط به استان مازندران با حد بالایی ۸/۶۰ و حد پایینی ۱/۲۲ هزار تن در سال بود که در سال ۱۳۹۹ به ترتیب به ۸/۶۹ و ۴/۲۵ هزار تن در سال رسید. علت این افزایش تغییر سطح کشت برنج به تبع افزایش بارندگی بوده است. بعد از این استان، استانهای گیلان و خوزستان در رتبه های دوم و سوم قرار داشتند. مجموع سالانه انتشار متان (در سال ۱۳۹۹) از کشت برنج در کل کشور حداکثر ۱۷۹ هزار تن و حداقل ۶۵ هزار تن در سال بوده است. با توجه به میزان متان محاسبه شده از مزارع برنج در کشور (۰۶۵/۰ تا ۱۷۹/۰ میلیون تن در سال ۱۳۹۹)، سهم انتشار کشور در مقیاس جهانی این بخش کمتر از ۱ درصد برآورد شد.

کلیدواژه ها:

آلودگی هوا ، گازهای گلخانه ای ، متان ، ضریب انتشار ، فعالیتهای کشاورزی