بررسی مقایسه ای ساختارشناسی روانی انسان در مکتب روان تحلیل گری یونگ و علامه جوادی آملی، با رویکرد تفسیری تربیتی

ساختارشناسی وجود و روان انسان، از مباحث مهم و اساسی است که از دیرباز به عنوان مقدمه تعلیم و تربیت نیز مورد توجه بوده است؛ یونگ و علامه جوادی آملی، به عنوان دو اندیشمند و انسان­شناس معاصر، علی رغم تفاوت و اختلاف در مبانی، منابع، روش و رویکرد، بر ضرورت و اهمیت آن تاکید و نسبت به نقص یا اشتباه در آن هشدار داده اند.مقاله پیش­رو، دیدگاه وحیانی علامه جوادی و دیدگاه روان­تحلیل­گری یونگ را درباره ساختار روانی انسان مورد تحلیل و مقایسه تطبیقی قرار داده و جستارهایی را برای تعلیم و تربیت انسان، پیش رو نهاده است. براساس یافته های این پژوهش، از نظر یونگ، ساختار روانی انسان، شامل ۱-خودآگاه ۲-ناخودآگاه فردی و ۳-ناخودآگاه جمعی و از دیدگاه علامه جوادی آملی، شامل ۱-جنبه مادی و غریزی ۲-جنبه مثالی ۳-جنبه عقلی و ۴-جنبه الهی و روح مجرد است. یونگ ساختار روان خودآگاه را متشکل از من و نقاب ها و بخش ناخودآگاه فردی را سرشار از سایه و ناخودآگاه جمعی را از آرکی تایپ ها و جنبه مردانه آنیما و جنبه زنانه آنیموس، می­داند. اما علامه جوادی آملی جنبه­های ناخودآگاه آدمی را، سرشار از تعالیم پیشینی فطرت الهی دانسته و روح انسانی را، به کلی از جنبه­های مردانه و زنانه برکنار و آن را مربوط به جسم آدمی دانسته اند.از نظر یونگ، فردیت ­یافتن جامع و کامل با زندگی بر اساس همه ابعاد وجودی خود، میسر می گردد، ولی بر اساس دیدگاه علامه جوادی، غایت تعلیم و تربیت، خداگونگی انسان و زندگی متالهانه است که از خدا، به سوی خدا، در معیت خدا و سرانجام به لقای الهی می انجامد.

کلیدواژه ها:

ساختار روانی انسان ، تربیت ، روان تحلیل گری ، کارل یونگ ، علامه جوادی آملی