تغییرات برخی از شاخص های رشدی و عملکرد زعفران (Crocus sativus L.) در ارتفاعات مختلف از سطح دریا

زعفران در بسیاری از مناطق جهان با اقلیم های مختلف کشت می شود. اما بهترین اقلیم برای رشد آن آب و هوای مدیترانه ای با تابستان خشک می باشد. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی برخی شاخص های رشد زعفران در سال ۹۹-۱۳۹۸ در چهار منطقه با ارتفاع متفاوت از سطح دریا در شهرستان ساری انجام شد. این مناطق شامل دشت ساری (هم تراز با سطح دریا)، سرکت (۳۵۰ متر بالاتر از سطح دریا)، رسکت (۹۰۰ متر بالاتر از سطح دریا) و مرگاو (۱۳۵۰ متر بالاتر از سطح دریا) می باشد. آزمایش حاضر در هر منطقه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار آزمایش شامل اندازه بنه در سه گروه وزنی ریز (۲±۴ گرم)، متوسط (۲±۱۰ گرم) و درشت (۲±۱۵ گرم) و صفات اندازه گیری شده شامل شاخص سطح برگ، ماده خشک تجمعی، سرعت رشد، سرعت نسبی رشد و عملکرد زعفران بود. نتایج نشان داد که روند توسعه سطح برگ زعفران در تمامی مناطق تحت مطالعه روندی غیرخطی داشته و از تابعی لجستیک-پیک پیروی می کند. بر اساس نتایج، تفاوت قابل توجهی بین روند توسعه سطح برگ در میان اندازه های مختلف بنه مادری در همه مناطق مشاهده شد و روند تغییرات شاخص سطح برگ طی فصل رشد برای بنه درشت تر نسبت به بنه های ریزتر از میزان بالاتری برخوردار بود. روند تغییرات تجمع ماده خشک نیز در تمامی مناطق مورد آزمایش از یک روند سیگموئیدی برخوردار بود. ینه درشت میزان تجمع ماده خشک بالاتری در طی فصل رشد نشان داد. اگر چه روند تغییرات سرعت رشد زعفران در مناطق با ارتفاع بالاتر از سطح پایین تری برخوردار بود؛ اما میزان نوسان سرعت رشد و یا بعبارتی اختلاف بین حداقل و حداکثر سرعت رشد طی فصل در دو منطقه مرتفع تر نسبت به مناطق پست تر کمتر بود. روند رشد زعفران در چهار منطقه نشان داد که در مناطق با ارتفاع بیشتر از سطح دریا طول فصل رشد بیشتر می شود و بدنبال رشد رویشی بیشتر و تخصیص ماده خشک بیشتر به اندام ذخیره ای، بنه بزرگتری تولید و پتانسیل افزایش عملکرد گل و کلاله خشک زعفران در سال بعد افزایش می یابد.

کلیدواژه ها:

اندازه بنه ، تجمع ماده خشک ، سرعت رشد گیاه ، شاخص سطح برگ