پاسخ رشد، ویژگی های فیزیولوژیکی و غلظت برخی عنصرهای معدنی گیاه هندوانه بومی پیوندشده به تنش کمبود اکسیژن در کشت هیدروپونیک

به منظور ارزیابی تحمل گیاهان پیوندشده هندوانه روی پایه کدو به شرایط کمبود اکسیژن، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سطل­های پلاستیکی ۵ لیتری حاوی محلول غذایی با فرمول هوگلند و آرنون اجرا شد. عامل اول میزان هوادهی محلول غذایی در چهار سطح (شاهد، کاهش هوادهی، عدم هوادهی و تزریق نیتروژن) و عامل دوم پیوند در دو سطح (عدم پیوند و پیوند) بودند. ارزیابی ها براساس غلظت عناصر غذایی در برگ و شاخص­های رویشی و فیزیولوژیکی صورت گرفت. نتایج نشان داد هرچند با کاهش اکسیژن محلول غذایی یا تزریق نیتروژن به محلول غذایی، ویژگی­های رشدی گیاه نظیر ارتفاع گیاه، قطر ساقه، وزن تر و خشک شاخساره و وزن تر و خشک ریشه به طور معنی داری کاهش یافت، ولی گیاهان پیوندی، به جز قطر ساقه، در سایر صفات ذکر شده به­طور معنی داری از ویژگی­های رشدی بهتری نسبت به گیاهان غیرپیوندی برخوردار بودند. با کاهش مقدار اکسیژن محلول غذایی مقدار پرولین و قندهای محلول در شاخساره و ریشه گیاهان پیوندی و غیرپیوندی افزایش یافت، ولی غلظت پرولین و قندهای محلول در گیاهان پیوندی بالاتر از گیاهان غیرپیوندی بود. تنش کمبود اکسیژن باعث کاهش مقدار کلروفیل کل، کارتنوئید و عنصرهای غذایی پتاسیم، کلسیم، منیزیم و فسفر اندام هوایی و ریشه گردید، ولی غلظت پرولین، قندهای محلول و عنصرها در گیاهان پیوندی بیشتر از گیاهان غیرپیوندی بود. به طور خلاصه، با توجه به نتایج این پژوهش پیوند هندوانه روی پایه کدو سبب افزایش تحمل گیاه هندوانه به شرایط کمبود اکسیژن گردید.

کلیدواژه ها:

تزریق گاز نیتروژن ، تنش اکسیژن ، تنظیم کننده های اسمزی ، هندوانه