بررسی قیاسی -تطبیقی زبان الگوی ساختار عمارتهای کاخ فرمانیه و کوشک احمدشاهی در تهران

معماری قاجار، از آن حیث که این دوران، دورهبلافصل ورود جریان مدرنیسم به ایران است و گذار از دوران سنت به مدرن را در همه ابعاد و ارکان زندگی تجربه می کند، یکی از مهم ترین دورههای تاریخی معماری ایران جهت تحقیق و پژوهش است . در این میان، باغ-عمارتهای شاهی جایگاه ویژهای دارند چراکه رابطه دوسویه فضای طبیعی و فضای دست ساخت را برجسته می سازند. در این پژوهش تلاش شده است تا بر اساس مشخصه های ساختار زنده در نظریه زبان الگو، کیفیت فضایی دو عمارت کاخ فرمانیه و عمارت کوشک احمدشاهی در مجموعه باغ-کاخ سعد آباد مورد مطالعه قرار گیرد. با توجه به ماهیت سوبژکتیو واقعیت در این پژوهش ، مبانی فلسفی پژوهش ، تفسیری است . رویکرد تحقیق بر مبنای ماهیت متغیرها، کیفی و طرح تحقیق ، روش تحلیل قیاسی -تطبیقی است . در این مطالعه ، نخست مولفه های زبان الگو برشمرده شده و منظور از هریک تشریح گردیده است تا تعریفی مشخص از الگوها در مسیر تحلیل به دست آید. پس از آن نمونه های موردمطالعه معرفی گردیده و سپس به تحلیل نمونه ها پرداخته شده است . نتایج حاصل از بحث نشان می دهد که رابطه فضای نیمه باز عمارتها یعنی بهارخوابها با باغ و برعکس یکی از مهم ترین ویژگی هایی است که به ارتقای سطح سرزندگی فضا و تقویت زبان الگوی بناها تاثیر بسزایی داشته است . به این معنا که فضاهای نیمه باز درون و با فضای باز برون درهم آمیخته می شود و کیفیت خاص فضایی ایجاد می کند. همچنین انحا حضور نور در فضاهای داخلی و سایه در فضاهای نیمه باز و باز، یکی دیگر از مولفه های حیاتبخش به این دو بناست .

کلیدواژه ها:

معماری قاجار ، معماری تهران ، کاخ فرمانیه ، عمارت احمدشاهی ، معماری معاصر