بررسی و تحلیل الگوی گسترش کالبدی شهر قائم شهر با رویکرد رشد هوشمند شهری

پراکنده رویی شهری، به طور کلی نوعی شهرنشینی با رشد افقی و نامناسب را نشان می دهد. این امر به گسترش کنترل نشده ی مناطق شهری، مناطق سکونتگاهی پراکنده و توسعه ی کم تراکم مربوط می شود. هدف رشد هوشمندانه شهری، حل مشکلات در روند توسعه ی شهری به منظور ارتقاء توسعه شهر و تبدیل زمین های شهری به کاربری های منطقی تر و کارآمدتر است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل الگوی گسترش کالبدی شهر قائم شهر با رویکرد رشد هوشمند شهری است. برای دستیابی به این هدف در محلات ۲۰ گانه شهر، از ۸ شاخص کاربری مختلط، توسعه فشرده، وضعیت شبکه معابر و دسترسی، ریخت و کالبد و مورفولوژی شهر، کیفیت حمل ونقل شهری، کیفیت و تنوع مسکن، تمرکز فعالیت ها در محلات، ایجاد نواحی جذاب استفاده شده است. روش تحقیق به صورت توصیفی – تحلیلی است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از مدل هلدرن، داده های GIS و داده های مرکز آمار ایران استفاده شده است. همچنین برای تعیین وزن معیارها از پرسش نامه و برای رتبه بندی محلات بیست گانه بر اساس شاخص های رشد هوشمند شهری از تکنیک MOORA استفاده شده است. نتیجه ی مطالعات نشان داد که بر اساس مدل هلدرن، طی دوره ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۵ حدود ۵۶ درصد از رشد مساحت شهر با رشد جمعیت هماهنگ بوده و ۴۴ درصد باقی مانده دارای رشدی ناموزون، افقی و اسپرال شهری بوده است. همچنین محاسبات انجام گرفته در تکنیک MOORA بیانگر آن است محله های ۶، ۱۲، ۱۴ و ۲ محله های توسعه یافته محسوب می شوند و محله های ۱، ۱۳، ۱۱، ۱۰، ۹، ۷ محله های محروم محسوب می شوند. همچنین محله های ۴، ۵، ۲۰، ۳، ۱۸، ۱۹، ۸، ۱۵، ۱۶، ۱۷ رتبه های پنجم تا چهاردهم را به دست آوردند و در حد متوسط توسعه قرار دارند.

کلیدواژه ها:

رشد هوشمند ، محلات بیست گانه ، مدل هلدرن ، تکنیک MOORA ، شهر قائم شهر