پاسخ کمی و کیفی بذر ژنوتیپ های امید بخش کلزای پاییزه به محدودیت آب انتهای فصل

این پژوهش جهت ارزیابی اثر تنش خشکی انتهای فصل بر کمیت و کیفیت بذرهای تولیدی شش ژنوتیپ امید بخش کلزای پاییزی، در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی در طی سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی شامل دو عامل ژنوتیپ (شش ژنوتیپ کلزای پاییزی به نام های Karaj۲, Karaj۳, KS۷, L۵, L۱۴۶, L۲۱۰) و محدودیت آب (سه سطح تنش کمبود آب شامل آبیاری کامل IW۱، قطع آبیاری از گلدهی IW۲ و قطع آبیاری از بذردهی IW۳) در سه تکرار انجام شد. اعمال محدودیت آب از آغاز مرحله گلدهی موجب افت بیشتر تعداد خورجین و بذر و عملکرد نهایی گردید. کمترین افت عملکرد بذر در ژنوتیپ های L۵ و L۲۱۰ تحت تنش خشکی از شروع مرحله گلدهی حاصل شد. بیشترین افت قابلیت جوانه زنی در ژنوتیپ L۱۴۶ تحت تیمار خشکی از مرحله گلدهی و کمترین افت به ترتیب در ژنوتیپ های L۵ و L۲۱۰ در همان سطح تنش ثبت گردید. در شرایط وقوع محدودیت آب از گلدهی، کمترین میزان افزایش هدایت الکتریکی بذر در ژنوتیپ L۵ ملاحظه گردید. بیشترین طول و شاخص قدرت گیاهچه در ژنوتیپ های L۲۱۰ و L۵ در شرایط قطع آبیاری از شروع گلدهی مشاهده شد. در کل، وقوع تنش خشکی انتهای فصل به ویژه در طی مرحله گلدهی کلزا منجر به افت معنی دار تولید بذر به لحاظ کمی و کیفی گردید. از طرف دیگر، ژنوتیپ های L۲۱۰ و L۵ بهترین عملکرد را در شرایط تنش داشته و از نظر وارد نمودن در برنامه اصلاحی مقابله با تنش خشکی قابل توصیه خواهند بود.

کلیدواژه ها:

نش خشکی ، دانه های روغنی ، رشد گیاهچه ، عملکرد نهایی ، قدرت بذر