فلسفه مدیریت منابع انسانی از دیدگاه اسلام

شیوه های مدیریت و رهبری تابعی از ارزش های حاکم بر بافت سازنده یک جامعه یا تمدن است و منابع انسانی در هر کشور و حکومتی از مهمترین سرمایه های آن کشور و حکومت به شمار می رود. نظام ارزشی حاکم در کشورهای مختلف، متفاوت است. کشورها در جهت تطبیق این علم با نظام ارزشی خویش پژوهش ها و تلاش های فراوانی انجام می-دهند. مدیریت علمی و پژوهش در مدیریت مبتنی بر نظریه های علمی است و مدیریت ارزشی، مدیریتی مبتنی بر مبنای ارزش ها است. خانواده، موسسات آموزشی و مذهب از مهم ترین منابع یادگیری فرهنگی به شمار می روند. خانواده اساسی ترین واحد پرورش و توسعه فرهنگ است و مذهب به طور تنگاتنگی با مدیریت ارزش ها مرتبط می-شود و بر فعالیت های روزانه افراد نظیر شروع و پایان زمان کار، ایام تعطیلی، آداب و رسوم و حتی نوع تغذیه آنها تاثیر می گذارد. پدیده دین به عنوان یکی از مهم ترین عناصر تاثیرگذار بر فرهنگ و تمدن به ویژه سیاست، از مباحثی است که همواره دولت ها و حکومت ها با آن در تعامل بوده اند. دین اسلام بعنوان آخرین و کامل ترین دین، رسالت هدایت انسان ها را بر عهده دارد و از مباحث عمده آن تنظیم روابط انسان هاست. اسلام در مورد هیچ موردی بدون ارائه ی طریق نیست. مدیریت هم به عنوان بخشی از مسائل جوامع بشری، منحصر به اداره زندگی مادی نبوده بلکه در امور مذهبی و معنوی هم ضرورت پیدا می کند. خداوند سبحان مدیرانی چون انبیاء را برای هدایت مردم فرستاد و ایشان با اینکه بیش تر داعیه معنوی داشتند، در حد قابل توجهی در مدیریت اجتماع هم موفق بودند و جوامع خود را به سوی رشد، کمال و پویایی سوق می دادند. اسلام، مذهب را راهی برای سعادت بشر می داند. مدیریت یکی از آموزه های اسلام است. محور مدیریت در اسلام، انسان است و هدف اساسی نیز رشد و تعالی ارزش-های معنوی اوست. به طور کلی مدیریت اسلامی تابع ارزش ها و مسئول تزریق این ارزش ها به جامعه است. رفتار مدیر در سازمان و جایگاه و نحوه عمل سازمان( به عنوان بخشی از جامعه) الگویی برای سایرین است لذا در اسلام بر تاثیر انسان در موضع رهبری بسیار تاکید شده و صلاح و فساد جامعه منوط به فردی دانسته شده که در موضع قدرت قرار دارد.

کلیدواژه ها:

مدیریت ، رهبری ، مدیریت منابع انسانی ، اسلام ، حکوت اسلامی