آنالیز بحران آب (کیفی و کمی) در حوضه کویر لوت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل IMDPA

با توجه به اهمیت آب در مناطق خشک و نیمه خشک، می­باید تمهیداتی جهت مدیریت صحیح استفاده از آن به عمل آورد تا بتوان از ایجاد شرایط بحرانی در این مناطق جلوگیری کرد. مدیریت بهینه منابع آبی و حفظ و ارتقای کیفیت و کمیت آن ها نیازمند وجود داده هایی در زمینه موقعیت، مقدار و پراکنش آب در یک منطقه جغرافیایی معین می باشد. با توجه به این موضوع، در این تحقیق بررسی خطر تخریب کیفی و کمی منابع آبی در ۳۶ زیرحوضه واقع در حوضه کویر لوت با استفاده از مدل اصلاحی IMDPA و سامانه اطلاعات جغرافیایی انجام شد. همچنین برای صحت سنجی مدل IMDPA از روش خوشه بندی Wards استفاده شد. در این پژوهش با استفاده از مجموع بارش سالانه، شاخص های هدایت الکتریکی (EC)، کلر (Cl) و نسبت جذب سدیم (SAR) به بررسی کلاس خطر شدت تخریب در دوره ۱۳۹۱-۱۳۷۰ در حوضه موردمطالعه پرداخته شد. در شاخص های کیفی پارامتر هدایت الکتریکی بیش تر سطح منطقه در محدوده شدید با مساحت ۵۳/۶۴ درصد، پارامتر نسبت جذب سدیم بیش تر سطح منطقه در محدوده ناچیز با مساحت ۶۸/۹۱ درصد و پارامتر کلر بیش تر سطح منطقه در محدوده متوسط با مساحت ۸۵/۸۱ درصد قرار گرفت. شاخص کمی شدت خطر بیابان­زایی (مجموع بارندگی سالانه) نشان داد که منطقه در دو کلاس شدید و خیلی شدید به ترتیب با مساحت ۱۴/۶۲ و ۰۶/۲۴ درصد قرار دارد. نقشه تخریب کلی منابع آبی نشان داد که بیش­تر سطح منطقه در کلاس  شدید و خیلی شدید به ترتیب ۶/۳۱ و ۸۱/۴۶ درصد، تشکیل داده است. نتایج خوشه بندی نشان داد که منطقه به ۶ ناحیه همگن تبدیل و ۸۰ درصد با نتیجه نقشه تخریب انطباق داشته است.

کلیدواژه ها:

بحران آب ، خطر تخریب کمی ، خطر تخریب کیفی ، خوشه بندی ، IMPDA