ارزیابی انرژی ورودی- خروجی در کشت گندم درکشت و صنعت مزارع نوین ایرانیان (آق قلا گلستان)

چکیده اهداف: بهره­وری انرژی در کشت گندم در شرکت مزارع نوین ایرانیان که از مناطق عمده کشت گندم در استان گلستان است مطالعه شد. هدف مقایسه روش تولید متداول در این شرکت با دیگر مناطق و بر اساس معیار شاخص­های انرژی بود.   مواد و روش­ها: مطالعه در کشت گندم در شرکت کشت و صنعت مزارع نوین ایرانیان (استان گلستان) در چهار واحد به مساحت های ۳۲۳، ۵۹، ۸۵۷ و ۶۷۳ هکتار و به­ترتیب با نام گذاری مزارع A، B، C و D انجام گرفت. این واحدها بر اساس یکپارچگی مزرعه تقسیم بندی شده اند. کشت گندم در مزارع فوق به­صورت دیم بود. داده برداری مستقیم نهاده­ها و ستانده­ها در کلیه مراحل کشت صورت گرفت. شاخص­های انرژی برای جریان انرژی محاسبه گردید.    یافته­ها: میانگین وزنی انرژی ورودی GJ.ha-۱ ۷/۳۱ برآورد شد. درحدود ۶۰ درصد از کل انرژی به صورت غیر مستقیم (کود، بذر، سم و ماشین) و ۴۰ درصد به صورت مستقیم (سوخت) وارد مزرعه شده است. میانگین وزنی عملکرد مزارع که به صورت دیم کاشته شده بودند kg.ha-۱ ۲۲۴۴ تعیین گردید. تراکم (شدت) انرژی در تولید گندمMJ.kg-۱  ۱۲/۱۴ (فقط دانه) برآورد شد. این اعداد در مقایسه با سایر کشت­های گندم بالا است که نشانگر مصرف غیرمتداول نهاده­ها برای کسب عملکرد بالا از مزارع دیم است. با تبدیل عملکرد دانه به انرژی (ستانده) نسبت انرژی خروجی به ورودی حدودMJ.MJ-۱  ۰۴/۱ محاسبه شد.   نتیجه­گیری: بر اساس بررسی مصرف نهاده­ها در مزارع مورد مطالعه، مصرف بهینه کود ازته و کاهش عملیات ماشینی می تواند باعث کاهش مصرف انرژی بدون کاهش عملکرد گردد. استفاده از کاه به­عنوان محصول جانبی باید مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

آق قلا ، بهره وری انرژی ، تراکم انرژی ، عملکرد ، گندم دیم