بررسی کارایی تلقیح زادمایه های انتروباکتر کلوآسه بر خصوصیات رشدی، عملکرد روغن و نوع اسیدهای چرب کلزا (Brassica napus L.)

اهداف: کودهای زیستی جایگاه ویژه ای در کشاورزی پایدار دارند. افزایش ماندگاری و زنده مانی باکتری در زادمایه های تولیدی با بکارگیری مواد مختلف، به منظور افزایش اثربخشی کودهای زیستی مورد توجه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارایی زادمایه های مایع باکتری محرک رشد گیاه Enterobacter cloacae S۱۶-۳ بر میزان رشد و درصد روغن دانه کلزا (Brassica napus L.) رقم هایولا ۳۰۸ انجام شد.   مواد و روش ها: آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با ۱۲ تیمار (شامل ۹ تیمار مربوط به زادمایه های مایع؛ F۱-F۹، یک تیمار شاهد منفی بدون تلقیح و افزودن کود NPK و دو تیمار کنترل مثبت شامل ۱۰۰ درصد و ۷۰ درصد مقادیر NPK) و ۳ تکرار، در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در خاک با بافت لوم شنی استریل شده در سال۱۳۹۷ انجام شد. باکتری انتروباکتر کلوآسه در ترکیب های مختلف در قالب ۹ زادمایه مایع با مقادیر مشخص و در حالت های تلفیقی مختلف شامل گلیسرول، پلی اتیلن گلیکول (PEG)، ترهالوز، کربوکسی متیل سلولز (CMC)، صمغ عربی، پلی وینیل پیرولیدون (PVP)، گلوکز و نشاسته تهیه شدند.   یافته ها: نتایج نشان داد که در حضور باکتری E. cloacae(در قالب زادمایه های نه گانه) و تیمارهای ۱۰۰ درصد و ۷۰ درصد NPK، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در بوته، شاخص کلروفیل برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه، حجم ریشه در بوته، وزن تر و خشک شاخساره، ریشه و دانه، عملکرد دانه در بوته، عملکرد روغن در بوته، وزن خورجین در بوته، وزن تر و خشک کل، درصد روغن دانه و درصد اسیدهای چرب افزایش یافت. اثر تلقیح زادمایه های مایع E.cloacaeبر وزن هزار دانه معنی دار نشد. نتایج حاصل از درصد روغن دانه و اسید چرب نشان داد که تیمار F۹ (گلیسرول، گلوکز، صمغ عربی، PEG) بیشترین درصد روغن دانه (۰۲/۴۷ درصد) و بیشترین مقدار اسید اولئیک (۱/۵۳ درصد) را در بین زادمایه ها به خود اختصاص داد و سبب افزایش کیفیت روغن گردید.   نتیجه گیری: در پایان با توجه به نتایج این آزمایش زادمایه های F۵ (صمغ عربی، نشاسته، PEG) و F۹ برای بهبود خصوصیات رشدی، عملکرد روغن و نوع اسیدهای چرب کلزا توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

اثربخشی ، انتروباکتر کلوآسه ، زادمایه مایع ، درصد روغن دانه ، کلزا