بررسی تاثیر سیاست های حمایتی دولت در مزیت نسبی به روش ماتریس PAM مطالعه موردی محصولات منتخب زراعی استان سمنان

در این تحقیق تلاش می شود تا میزان توان رقابتی و اولویت کشت برخی محصولات زراعی استان سمنان شامل گندم، جو، پنبه، سیب زمینی، چغندرقند، گوجه فرنگی و عدس بر مبنای داده های مقطعی سال زراعی 88-89 با استفاده از شاخصهای مزیت نسبی مشخص شود و همچنین با شناسایی محصولات سودآور و با قدرت رقابتی بالا بنگاههای تولیدی به سمت مناسب هدایت شوند و در نهایت تخصیص کارآمد و بهینه منابع صورت گیرد و همچنین قیمت ها و درآمدهای بازاری هر محصول و تاثیر مداخلات و سیاستهای دولت (یارانه های پرداختی، مالیات های دریافتی و...)در تولید هر یک از محصولات و همچنین در صورت حذف مداخلات دولت سودآوری هر یک از محصولات بر اساس قیمت های حقیقی محاسبه شود. بدین منظور با استفاده از ساختار هزینه- درآمد هر یک از محصولات و کاربرد روش ماتریس تحلیل سیاستی، ضرایب حمایت اسمی، ضریب حمایت موثر، مزیت نسبی و سودآوری هر یک از محصولات محاسبه گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که بر مبنای شاخص DRC محصولات گندم دیم، جو وعدس دیم فاقد مزیت نسبی می باشند ولی محصولات پنبه آبی،سیب زمینی آبی، چغندرقند و گوجه فرنگی آبی مزیت نسبی دارند. شاخص NPC برای همه محصولات مورد بررسی به جز سیب زمینی، چغندرقند و گوجه فرنگی نشان دهنده اعطای یارانه غیر مستقیم از طرف دولت برای تولید محصول و حمایت از تولید می باشد.شاخص EPC برای همه محصولات مورد بررسی به جز گندم، سیب زمینی، چغندرقند و گوجه فرنگی در استان سمنان نشان دهنده مداخلات دولت در بازار نهاده ها و محصول به نفع تولید کننده بوده است.شاخص NSP برای محصولات گندم آبی، جوآبی، پنبه آبی، جودیم، عدس دیم وگندم دیم منفی است که نشان می دهد تولید و صادرات این دو محصول سودآور نیست و این شاخص برای محصولات سیب زمینی، چغندرقند وگوجه فرنگی مثبت می باشد که نشان می دهد تولید و صادرات محصولات مذکور دارای توجیه اقتصادی می باشد و مقرون به صرفه است.

کلیدواژه ها:

ماتریس تحلیل های سیاستی PAM ، مزیت نسبی ، سیاست های حمایتی ، قیمت های بازاری و سایه ای