محاسبه میزان فرابرآورد تبخیر- تعرق مرجع با استفاده از داده های ایستگاه های هواشناسی غیرمرجع در ایران۱

تولید محصولات زراعی و باغی در ایران عمدتا با آبیاری است، به طوری که در حال حاضر حدود ۹۳ درصد کل آب استحصالیکشور در بخش کشاورزی و باغداری مصرف می­شود. حاکم بودن وضعیت اقلیمی خشک و نیمه خشک در اکثر دشت­های کشاورزی و کمبود آب برای آبیاری در این دشت­ها باعث شده است تا نیازهای آبی گیاهان زراعی و باغی محاسبه شده در اختیار کشاورزان قرار گیرد. نیاز آبی معمولا با استفاده از داده های ایستگاه­های هواشناسی سینوپتیک و با روش فائو- پنمن- مانتیث برآورد می­شود. در این روش باید از داده هایی استفاده شود که از ایستگاه­های کاملا آبیاری شده (ایستگاه مرجع) برداشت شده باشند، اما اکثر ایستگاه­های معتبر هواشناسی ایران در مناطق خوب آبیاری شده احداث نشده اند، از این رو داده های برداشت شده در آنها از لحاظ استفاده در محاسبات نیاز آبی دقت مطلوبی ندارد. در این مطالعه، ۱۵۳ ایستگاه سینوپتیک که سطح کشور را تا حد مطلوبی پوشش می دهند، انتخاب و از داده های دما، رطوبت، سرعت باد، ساعات آفتابی، و بارندگی آنها استفاده شده است. سپس مقادیر فرابرآورد تبخیر- تعرق مرجع پس از اصلاح داده های دما برای هر ایستگاه به صورت سالانه و فصلی محاسبه و در نهایت سطح کشور بر اساس میزان این فرا برآورد به صورت سالانه و فصلی پهنه بندی شده است. حداکثر مقدار فرابرآورد سالانه برابر با ۴۱ درصد در مناطق جنوب شرقی کشور، برای فصل بهار و تابستان برابر با ۶۸ درصد در نواحی مرکزی و غرب کشور و برای فصل پاییز و زمستان برابر با ۶۵ درصد در نواحی مرکزی و جنوب شرقی کشور است.

کلیدواژه ها:

ایستگاه مرجع ، تبخیر- تعرق مرجع ، دما ، فائو- پنمن- مانتیث ، فرا برآورد