بررسی ضرایب ژنتیکی ارقام برنج برای کاربرد در مدل های شبیه سازی گیاه زراعی

به منظور تعیین تفاوت­های فنولوژی برخی ارقام اصلاح­شده برنج برای کاربرد در مدل­های شبیه­سازی گیاه زراعی، آزمایشی در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) در سال ۱۳۹۹ به­صورت بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار آزمایش شامل شش رقم برنج (رش، آنام، گوهر، SA۱، SA۶ و M۷) بود. نتایج نشان داد که بالاترین سرعت نمو در مرحله رشد رویشی و مرحله پرشدن دانه در رقم آنام مشاهده شد. کم ترین و بیش ترین زمان لازم جهت شروع سبزشدن با سه و شش روز به­ترتیب در ارقام آنام و گوهر بود. بیش ترین مدت زمان لازم جهت دست­یابی به حداکثر گل دهی و رسیدگی فیزیولوژیکی با ۷۱ و ۱۰۳ روز در رقم گوهر به­دست آمد. بالاترین طول دوره گل دهی با ۱۹ و ۲۰ روز به­ترتیب در ارقام دیررس رش و گوهر به­دست آمد. بیش ترین درجه روز رشد از شروع پرشدن دانه تا رسیدگی فیزیولوژیکی با ۴۰۱ درجه روز رشد مربوط به رقم M۷ مشاهده شد. بیش ترین زمان دمایی تجمعی پیش از گل­دهی با ۱۲۰۸ درجه روز رشد به­ترتیب متعلق به رقم گوهر بود. بالاترین شاخص برداشت با ۹۱/۵۰ درصد در رقم گوهر به­دست آمد. هم چنین نتایج نشان داد که بیش ترین وزن تک دانه تحت شرایط ایده­آل با ۰۳۰/۰ گرم در ارقام گوهر و M۷ مشاهده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که بالاترین ارتفاع بوته مربوط به رقم M۷  با ۱۵۰ سانتی­متر بود. نتایج نشان داد بالاترین نیتروژن کل جذب شده در بوته در زمان رسیدگی مربوط به رقم آنام مشاهده شد. به­طورکلی نتایج نشان­ داد که ضرایب ژنتیکی محاسبه شده در مدل­های مختلف در بین ارقام متفاوت است و ضرایب در دامنه­ای که در مدل برای گروه­های مختلف رسیدگی تعریف شده است، تغییر می­کنند. هم چنین برای محاسبه دقیق ضرایب ژنتیکی پیشنهاد می­شود این آزمایش در تعداد سال بیش تر و اکوسیستم­های مختلف تحت کشت برنج نیز تکرار شود.

کلیدواژه ها:

ارتفاع بوته ، درجه روز رشد ، شاخص برداشت ، گلدهی ، وزن تک دانه