بررسی موانع موثر بر برنامه امامان شیعه در آموزش علوم اسلامی

وجیهه میری; اصغر منتظرالقائم

بررسی موانع موثر بر برنامه امامان شیعه در آموزش علوم اسلامی

محل انتشار: فصلنامه تربیت اسلامی، دوره: 17، شماره: 41

سال انتشار: 1401

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 302

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1564122

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISED-17-41_006

تاریخ نمایه سازی: 14 آذر 1401

چکیده مقاله:

بررسی موانعی که مقابل امامان شیعهj در آموزش علوم اسلامی وجود داشت و تبیین آسیب هایی که هر یک از این موانع بر برنامه‎ی ایشان بر جای می گذاشت، هدف مطلوب این پژوهش است؛ موانعی که سبب شد جامعه اسلام، مانند پیکری واحد، پذیرای مرجعیت ایشان نشود. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی−تحلیلی به منظور پاسخ به دو پرسش زیر سامان یافته است: − چه موانعی در آموزش علوم اسلامی از سوی امامان شیعه خلل ایجاد می‎کرد؟ − این موانع، چه آسیب‎هایی بر برنامه امامان شیعه در آموزش علوم اسلامی وارد می‎ساخت؟ یافتهها حاکی از آن است که امامان شیعه در آموزش علوم اسلامی با سه مانع اساسی مواجه بودند؛ حکومت، جریانهای فعال در علوم اسلامی و التزام به اصل تقیه. این سه عامل آسیبهایی بر برنامه‎ی آموزشی امامان شیعهj وارد کرد که ظهور بدعت و انحراف در دین اسلام، ار بین رفتن بخشی از سرمایه انسانی و علمی شیعه در علوم اسلامی، سرگردانی شیعیان، نفوذ در تشیع امامی، تردید در محتوای برخی از احادیث و انحراف در محتوای علوم اسلامی برخی از آنها هستند.

کلیدواژه ها:

موانع ، امامان شیعه (ع) ، آموزش ، علوم اسلامی

نویسندگان

وجیهه میری

محقق پسادکتری، گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان

اصغر منتظرالقائم

استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

* الصحیفه السجادیه الکامله (۱۴۱۹)، با مقدمه محمدباقر صدر، گردآوری: ...
* ابن‎ابی‎الحدید، عبدالحمید (۱۴۰۴)، شرح نهج‎البلاغه، تحقیق محمدابوالفضل‎ ابراهیم، قم: ...
ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن هبه الله (۱۳۷۵)، جلوه ...
ابن‎بابویه، محمد‎بن‎علی (۱۳۷۸)، عیون ‎اخبار ‎الرضا، تحقیق مهدی لاجوردی، تهران: ...
_________ (۱۳۹۸)، التوحید، تحقیق ‎هاشم ‎حسینی، قم: جامعه‎مدرسین ...
_________ (۱۴۰۳)، معانی‎ الاخبار، تحقیق ‎علی‎اکبر غفاری، قم: اسلامی ...
_________ (۱۴۱۳)، من‎ لا‎یحضره‎ الفقیه، مصحح علی‎اکبر غفاری، قم: اسلامی ...
_________ (۱۳۹۷)، کمال الدین و تمام النعمه، تهران: اسلامیه ...
ابن‎بکار، زبیر (۱۳۷۴)، الاخبار ‎الموفقیات، تحقیق سامی ‎مکی ‎عانی، قم: ...
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (۱۳۵۱)، البدایه والنهایه، قاهره: السعاده، ...
اسکافی، ابوجعفر (۱۴۰۲)، المعیار و الموازنه فی فضائل امیرالمومنین علی ...
عسقلانی، ابن‎حجر (بی تا)، تهذیب‎التهذیب، بیروت: دار‎صادر ...
ابن حمزه، محمد‎بن‎علی (۱۴۱۹)، الثاقب‎ فی‎ المناقب، قم: انصاریان ...
ابن خلکان، احمد‎بن‎احمد (۱۳۶۴)، وفیات ‎الاعیان ‎و‎انباء ‎ابناء ‎الزمان، تحقیق ...
ابن خلدون، عبدالرحمان‎بن‎محمد (۱۳۶۳)، العبر، تهران: مطالعات ‎و ‎تحقیقات ‎فرهنگی ...
ابن سعد، محمد (۱۴۱۰)، الطبقات‎الکبری، (۱۱جلدی)، تحقیق محمدعبدالقادر عطا، بیروت: ...
__________ (۱۴۰۵)، الطبقات ‎الکبری، (۹جلدی)، بیروت: داربیروت ...
ابن شعبه حرانی، حسن (۱۴۰۴)، تحف العقول عن آل الرسولn، ...
ابن شهرآشوب، محمدبن‎علی (۱۳۷۹)، المناقب ‎آل‎ ابیطالب، تصحیح سیدهاشم ‎رسولی‎، ...
ابن صباغ، علی (۱۴۲۲)، الفصول‎ المهمه‎ف‎ معرفه‎ الائمه، قم: دارالحدیث ...
ابن طاووس، علی‎بن‎موسی (۱۴۱۱)، مهج ‎الدعوات ‎ومنهج‎ العبادات، قم: دارالذخایر ...
ابن عبدالبر، ابوعمریوسف‎بن‎عبدالله (۱۴۱۴)، جامع ‎بیان ‎العلم ‎و‎فضله، ریاض: دار ...
_________ (بی‎تا)، الانتقاء فی ‎فضائل‎ الثلاثه‎ الائمه ‎الفقهاء‎ مالک‎ والشافعی‎ ...
ابن عبد ربه، احمدبن‎محمد (۱۴۰۷)، العقد الفرید، تحقیق مفیدمحمد قمیحه، ...
ابن عماد، عبدالحی‎بن‎احمد (۱۴۰۶)، شذرات ‎الذهب ‎فی ‎اخبار من ‎ذهب، ...
ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم (۱۴۱۰)، الامامه ‎و‎السیاسه، تحقیق علی ...
ابن منظور، محمدبن‎مکرم (۱۴۱۴)، لسان ‎العرب، بیروت: دارصادر ...
_________ (۱۴۰۸)، مختصر تاریخ دمشق لابن عساکر، تحقیق ابراهیم صالح، ...
ابی حیان التوحیدی (بی‎تا)، الامتاع ‎و‎الموانسه، تصحیح احمد امین و ...
اربلی، علی (۱۴۲۱)، کشف‎ الغمه ‎فی ‎معرفه ‎الائمه، مقدمه احمد ...
اشعری، ابوالحسن‎علی‎بن‎اسماعیل (۱۴۰۰)، مقالات‎ الاسلامیین‎ و‎اختلاف‎ المصلین، تصحیح هلموت، بیروت: ...
اشعری، سعد بن عبدالله (۱۳۶۰)، المقالات و الفرق، تهران: انتشارات ...
بخاری، ابی‎عبدالله‎محمدبن‎اسماعیل (۱۴۱۰)، صحیح ‎البخاری، قاهره: وزاره‎الاوقاف ...
برقی، احمدبن‎محمد (بی‎تا)، المحاسن، تصحیح جلال‎الدین ‎محدث، قم: دراالکتب‎الاسلامیه ...
بغدادی، عبدالقاهربن‎طاهر (۱۴۰۸)، الفرق ‎بین ‎الفرق ‎و ‎بیان ‎فرقه ‎الناجیه ...
بیاضی، شیخ علی نباطی (۱۳۸۴)، الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم، ...
جزری، محمدبن‎محمد (۱۴۲۹)، غایه ‎النهایه ‎فی ‎طبقات ‎القراء، تصحیح سیدمجدی ...
حلی، حسن‎بن‎یوسف (۱۴۱۳)، کشف ‎المراد فی ‎شرح ‎تجرید الاعتقاد، تصحیح ...
_________ (۱۳۸۱)، رجال‎ العلامه ‎حلی، قم: الشریف‎الرضی ...
خطیب بغدادی، احمدبن‎علی (۱۴۰۶)، الکفایه ‎فی ‎علم ‎الروایه، تحقیق احمد ...
__________ (۱۴۱۷)، تاریخ‎بغداد، تحقیق مصطفی‎عبدالقادرعطا، بیروت: دارالکتب‎العلمیه ...
دارمی، عبدالله‎بن‎عبدالرحمن (۱۴۲۱)، مسند الدارمی، تحقیق حسین ‎سلیم‎دارانی، ریاض: دارالمغنی۴۱. ...
راغب اصفهانی، ابوالقاسم‎حسین‎بن‎محمد (۱۴۱۲)، المفردات ‎فی ‎غریب ‎القرآن، تحقیق صفوان ...
راوندی، قطب‎الدین (۱۴۰۹)، الخرائج ‎و‎الجرائح، قم: مدرسه‎ الامام ‎المهدیf ...
سبط ابن جوزی، یوسف بن غزاوقلی (۱۴۱۸)، تذکره‎ الخواص، قم: ...
سرخسی، محمدبن‎احمد (۱۴۱۴)، المبسوط، بیروت: دارالمعرفه ...
سیوطی، عبدالرحمن‎بن‎ابی‎بکر (۱۴۱۷)، تاریخ ‎الخلفاء، تحقیق ابراهیم ‎صالح، بیروت: دارصادر ...
__________ (۱۴۰۴)، الدر المنثور فی ‎التفسیر بالماثور، قم: مکتبه ‎آیه‎الله ...
شامی، جمال‎الدین (۱۴۲۰)، الدر النظیم ‎فی ‎مناقب ‎الائمه ‎اللهامیم، قم: ...
شهرستانی، محمدبن‎عبدالکریم (۱۴۱۵)، الملل ‎و‎النحل، تحقیق امیرعلی‎مهنا و علی‎حسن‎فاعور، بیروت: ...
صفار، محمدبن‎حسن (۱۴۰۴)، بصائر الدرجات ‎فی ‎فضائل ‎آل‎ محمدn، تحقیق ...
طبری امامی، محمدبن‎جریر (۱۴۱۵)، المسترشد فی ‎امامه ‎علی‎بن‎ابیطالب‎j، تحقیق احمد ...
طبری، محمد بن جریر (۱۳۷۵)، تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، ...
طوسی، محمدبن‎حسن (۱۴۱۴)، الامالی، قم: دارالثقافه ...
_________ (۱۴۰۷)، تهذیب الاحکام، تحقیق حسن الموسوی خرسان، تهران: دارالکتب ...
_________ (۱۳۹۰)، الاستبصار فیما ‎اختلف ‎من‎ الاخبار، تحقیق حسن‎الموسوی‎خرسان، تهران: ...
_________ (۱۴۱۱)، الغیبه‎ للحجه، تحقیق عبدالله‎ تهرانی و علی‎احمد ناصح، ...
قفطی، علی‎بن‎یوسف (۱۳۷۱)، تاریخ ‎الحکماء، تهران: دانشگاه ‎تهران ...
قمی، علی‎بن‎ابراهیم (۱۴۰۴)، تفسیر القمی، تحقیق طیب‎جزایری، قم: دارالکتب ...
عبدالجبار بن احمد (۱۴۳۹)، فضل‎الاعتزال ‎وطبقات ‎المعتزله، تحقیق فواد سید، ...
کلینی، محمدبن‎یعقوب (۱۴۰۷)، الکافی، تحقیق علی‎اکبر غفاری، تهران: دارالکتب‎الاسلامیه ...
کشی، محمدبن‎عمر (۱۴۰۴)، اختیار معرفه‎الرجال، تلخیص محمدبن‎حسن‎طوسی، تصحیح محمدباقر‎بن‎محمد میرداماد، ...
کوفی، ابوالقاسم‎فرات‎بن‎ابراهیم (۱۴۱۰)، تفسیر فرات الکوفی، تحقیق محمدکاظم، تهران: وزارت ...
مامقانی، عبدالله‎ بن ‎محمدحسن (۱۴۳۱)، فوائد الرجالیه ‎من ‎تنقیح ‎المقال ...
مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳)، بحارالانوار الجامعه ‎لدرر اخبارالائمه ‎الاطهار، بیروت: داراحیاءالتراث‎العربی ...
مسعودی، علی‎بن حسین (۱۴۲۶)، اثبات ‎الوصیه ‎للامام‎ علی‎بن‎ابیطالب، قم: انصاریان ...
مفید، محمدبن‎نعمان «الف» (۱۴۱۳)، الارشاد فی ‎معرفه ‎حجج‎الله‎ علی ‎العباد، ...
__________«ب» (۱۴۱۳)، الاختصاص، قم: الموتمر العالمی ‎لالفیه ‎الشیخ ‎المفید ...
__________ (۱۳۷۱)، تصحیح‎ الاعتقادات ‎الامامیه، تحقیق حسین ‎درگاهی، قم: الموتمر ...
مقریزی، احمدبن‎علی (۱۴۲۴)، المواعظ ‎والاعتبار فی ‎ذکر الخطط‎ والآثار، تحقیق ...
ملطی شافعی، محمدبن‎احمد (۱۴۱۳)، التنبیه ‎والرد علی ‎اهل ‎الاهواء والبدع، ...
نجاشی، ابی‎العباس‎احمد‎بن‎علی (۱۴۱۸)، رجال، قم: الاسلامی ...
نوبختی، حسن‎بن‎موسی (۱۳۸۸)، فرق ‎الشیعه، نجف: حیدریه ...
مطالعات۷۳. الآصفی، محمدمهدی (۱۳۷۲)، تاریخ فقه شیعه، ترجمه عبدالرضا محمدحسین ...
ابوریه، محمود (۱۴۲۰)، اضواء ‎علی ‎السنه ‎المحمدیه‎ اودفاع ‎عن ‎الحدیث، ...
ابوزهو، محمد (۱۳۷۸ق)، الحدیث ‎و‎المحدثون، قاهره: دارالفکرالعربی ...
امین، سیدمحسن (۱۳۷۶)، سیره ‎پیشوایان، ترجمه علی‎حجتی‎کرمانی، تهران: سروش ...
امینی، عبد الحسین (۱۳۸۶)، الغدیر، ترجمه محمد تقی واحدی و ...
بکار، عبدالکریم (۱۴۳۲)، المسلمون ‎بین ‎التحدی ‎والمواجهه‎ حول ‎التربیه ‎والتعلیم، ...
جعفریان، رسول (۱۳۸۱)، حیات‎ فکری ‎و سیاسی ‎امامان ‎شیعه، قم: ...
خضری، احمدرضا و دیگران (۱۳۸۶)، تاریخ تشیع ۲: دولت ها، ...
خوئی، سیدابوالقاسم (۱۴۳۰)، البیان‎ فی‎ تفسیر القرآن، قم: موسسه‎ احیاء ...
ذهبی، محمدحسین (بی‎تا)، التفسیر والمفسرون، بیروت: داراحیاءالتراث‎العربی ...
رامیار، محمود (۱۳۶۹)، تاریخ قرآن، تهران: امیرکبیر ...
رضازاده لنگرودی، رضا (۱۳۸۸)، «پژوهشی ‎در مرجئه»، مجموعه ‎مقالات ‎فرق ...
ژیماره، دانیل (۱۳۸۸)، «تاریخ‎ و عقاید معتزله»، ترجمه حمید ملک‎مکان، ...
سبحانی تبریزی، جعفر (بی‎تا)، تاریخ ‎الفقه ‎اللاسلامی ‎و ادواره، بیروت: ...
شریعت مدار جزایری، سیدنورالدین (۱۳۸۳)، «تقیه»، فصلنامه ‎شیعه‎شناسی، ش۸، ص۲۵−۴۶ ...
شهابی، محمود (۱۳۷۲)، ادوار فقه، تهران: وزارت ‎فرهنگ ‎و ‎ارشاد ...
صابری، حسین (۱۳۹۱)، تاریخ ‎فرق ‎اسلامی، تهران: سمت ...
صالح، صبحی (۱۴۱۷)، علوم ‎الحدیث ‎ومصطلحه، بی‎جا، الحیدریه ...
صفری فروشانی، نعمت الله (۱۳۸۱)، نقش ‎تقیه ‎در استنباط، قم: ...
العاملی،السیدجعفرمرتضی (۱۳۶۵)، زندگانی ‎سیاسی ‎امام ‎رضاj، ترجمه خلیلیان، قم: دفتر ...
عبدالرزاق، مصطفی (۲۰۱۱)، تمهید لتاریخ ‎الفلسفه ‎الاسلامیه، تقدیم محمدحلمی‎عبدالوهاب، مصر: ...
عبدالساده، رسول‎کاظم (۱۴۲۹)، تفسیر جابر الجعفی ‎صاحب‎ الامام‎الباقرj، بی‎جا، الاعتصام ...
عسکری، سیدمرتضی (۱۴۱۵)، القرآن‎الکریم ‎و ‎روایات‎ المدرستین، تهران: المجمع ‎العلمی ...
عسکری، مرتضی (۱۳۸۸)، نقش ‎ائمه ‎در ‎احیاء ‎دین، قم: دانشکده‎اصول‎دین ...
فیاض، عبدالله (۱۹۷۲)، تاریخ ‎التربیه ‎عندالامامیه‎ واسلافهم ‎من ‎الشیعه ‎بین ...
کاردان پور، محمدحسن (۱۳۹۰)، «معیارهای ‎شناخت‎ احادیث‎ تقیه‎آمیز»، فصلنامه ‎علمی‎پژوهشی ...
کمالی دزفولی، سید علی (۱۳۷۸)، تفسیر قرآن، تهران: انتشارات اسوه ...
گلپایگانی، محمدرضا (۱۴۲۶)، القضاء ‎والشهادات، تحقیق علی‎حسینی‎میلانی، قم: الحقایق ...
مدرسی طباطبایی، سیدحسین (۱۳۹۴)، مکتب‎ در فرایند تکامل، نظری ‎بر ...
مطهری، مرتضی (۱۳۵۸)، علوم ‎اسلامی، تهران: صدرا ...
معارف، مجید (۱۳۹۲)، تاریخ ‎عمومی ‎حدیث‎ با رویکرد تحلیلی، تهران: ...
معرفت، محمدهادی (۱۴۱۸)، التفسیر والمفسرون‎ فی ‎ثوبه ‎القشیب، مشهد: الجامعه ...
معروف الحسنی، هاشم (۱۴۱۱)، سیره ‎الائمه ‎الاثنی ‎عشر، بیروت: دارالتعارف ...
مغنیه، محمدجواد (۱۴۰۹)، الشیعه ‎والتشیع، بیروت: دارالجواد ...
مغنیه، محمدجواد (۱۳۷۸)، تفسیر‎ کاشف، قم: موسسه ‎بوستان کتاب ...
مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۵۷)، «تقیه»، مجله درس هایی از مکتب ...
موسوی بجنوردی، کاظم (۱۳۸۴)، دائره‎المعارف ‎بزرگ ‎اسلامی، تهران: وزارت ‎فرهنگ ...
موسوی غریفی، محی الدین (بی‎تا)، قواعد الحدیث، نجف‎الاشرف: مطبعه‎ الاسلامیه ...
نعناعه، رمزی (بی‎تا)، الاسرائلیات ‎و اثرها فی ‎کتب ‎التفسیر، دمشق: ...

نمایش کامل مراجع