تاثیر فشارهای خارجی (ایالات متحده) برفروپاشی دولت پهلوی

وقوع انقلاب اسلامی نظریات مسلط جامعه شناسی سیاسی در حوزه مطالعات انقلاب و رابطه دولت و جامعه را به طور نسبی تحت تاثیر خود قرار داد. مهمترین سوالها پیرامون این حادثه سیاسی در تاریخ معاصر ایران مربوط به »چرایی و چگونگی« وقوع آن است. هدف اصلی در این مقاله پاسخ به »چرایی« ساختاری فروپاشی رژیم پهلوی دوم است. در پاسخ به این »چرایی« به سه علت / فرضیه ساختاری و مکانیسم های علی آن اشاره خواهد شد که نشان میدهند رژیم سابق از طریق چه مکانیسم هایی دچار آسیب پذیری شد. فرضیه اول معطوف به ماهیت دولت سلطانی در دوران رژیم پهلوی دوم است که آن را به عنوان یکی از علل تاثیرگذار در فروپاشی رژیم مد نظر دارد، فرضیه دوم در صدد است تا ماهیت رانتی رژیم شاه و ساز و کارهای منتج از این ماهیت را به عنوان دومین علتآسیب پذیری دولت مورد ارزیابی قرار دهد. فرضیه سوم فشارهای خارجی (ایالات متحده) به منظور استقرار دولتی دست نشانده و وابسته در منطقه را به عنوان سومین علت آسیبپذیری معرفی می کند. ترکیب این سه پاسخ به مساله آسیب پذیری ساختاری رژیم پهلوی، مدلی نسبتا جامع ارائه میدهد که از طریق آن میتوان بخشی از ناکارآمدی دولت در عصر پهلوی دوم را تبیین کرد. این مقاله با روشی کیفی و تاریخی و با حمایت داده های کتابخانه ای نشان میدهد که وجه ساختاری وقوع انقلاب اسلامی ایران محصولترکیب ماهیت سلطانی، رانتی و وابسته رژیم پهلوی بوده است