کاربرد الگوریتم پنجره مجزا در شناسایی جزایر حرارتی شهرستان یزد

در سال های اخیر، فعالیت های انسانی مانند تغییر کاربری، پوشش اراضی و توسعه مناطق انسان ساخت موجب افزایش دمای سطح زمین و پیدایش جزایر حرارتی شده است. در پژوهش حاضر تغییرات دمای سطح زمین در پوشش اراضی شهرستان یزد با استفاده از داده های ماهواره لندست ۸ بررسی شد. نقشه کاربری اراضی منطقه مطالعاتی با استفاده از روش ماشین بردار پشتیبان در پنج کلاس انسان ساخت، پوشش گیاهی، پیکره آبی، اراضی بایر و رخنمون سنگی، تهیه و برای استخراج نقشه دمای سطح زمین از روش پنجره مجزا استفاده شد. به منظور شناسایی الگوی حاکم بر دمای سطح زمین از شاخص موران جهانی استفاده و لکه های داغ با به کارگیری آماره گتیس-ارد جی شناسایی شدند. بر اساس نتایج، اراضی بایر بیش ترین و پیکره آبی کم ترین مساحت را به ترتیب برابر با ۱۲۹۳۶۰/۹۶و ۱۶۰/۵۶ هکتار به خود اختصاص داده اند. میانگین دمای سطح زمین برابر با ۵۰/۸۳ درجه سانتی گراد به دست آمد و پیکره آبی، کم ترین و اراضی بایر بیش ترین میانگین دمای سطح زمین را به ترتیب برابر با ۳۶/۹۱ و ۵۲/۱۳ درجه سانتی گراد به خود اختصاص داده بودند. داده های دمای زمین شهر یزد با مقدار شاخص موران ۰/۹۲ دارای خودهمبستگی فضایی و الگوی خوشه ای بودند. در این پژوهش، مساحت لکه های داغ و سرد به ترتیب برابر با ۴۶۵۳۹/۱۸ و ۱۱۳۵۵۳/۸۱ هکتار به دست آمد. اراضی بایر، تشکیل جزایر حرارتی داغ و پوشش گیاهی و پیکره آبی تشکیل جزایر سرد را داده و جزیره حرارتی داغ با گستردگی بالایی اطراف محدوده شهری را احاطه کرده بود. نتایج پژوهش نشان داد که کیفیت کلاس پوشش گیاهی ضعیف و میانگین دمای آن برابر با ۴۵/۶۱ درجه سانتی گراد است. بر اساس نتایج حاصل از رگرسیون خطی، بین شاخص گیاهی تعدیل کننده اثر خاک (SAVI) با دمای سطح زمین همبستگی منفی و معنی دار (۰/۵۱- =r) در سطح احتمال یک درصد به دست آمد.

کلیدواژه ها:

لندست ۸ ، پوشش اراضی ، دمای سطح زمین ، شاخص موران جهانی ، رگرسیون خطی