منظر شهری تاریخی و مدیریت تغییر: نقدی تحلیلی از مدلهای مدیریتی مبتنی بر ارزش ها

در حالی ­که بسیاری از پژوهشگران رویکرد منظر را آینده مدیریت میراث می­دانند، و از رویکرد منظر شهری تاریخی (HUL) به عنوان ابزاری برای درک و مدیریت تغییر و نیز تفسیری مجدد از ارزش­های شهری یاد کرده­اند؛ با این حال، طی یک دهه گذشته ابزارها و شیوه­های مدیریت میراث در تحقق اهداف رویکرد منظر شهری تاریخی به عنوان رویکردی کل­نگر، بین­رشته­ای، و مبتنی بر ارزش­ها با محدودیت­هایی مواجه بوده­­اند. این مقاله سعی دارد به منظور بررسی علل بروز محدودیت­ها با نقدی تحلیلی به شکاف میان هدف درونی رویکرد HUL در سطح مفهومی و واقعیت بیرونی آن در سطح عملیاتی بپردازد. هدف این است که مشخص شود آیا ابزارهای فعلی مدیریت تغییر، به ویژه ارزیابی اثرات میراثی (HIA)، جهت کاربرد در دستورالعمل­های اجرائی رویکرد HUL از گفتمان مشترکی برخوردارند یا خیر. روش­شناسی مورد کاربرد با تمرکز بر هدف پژوهش، دارای رویکردی کیفی است و به منظور پیش­برد فرآیند تحقیق از تحلیل گفتمان انتقادی (CDA) با راهبردی استقرائی بهره می­برد. نتایج نشان می­دهد درحالی­که رویکرد HUL در سطح مفهومی به گفتمان میراثی هترودکس (مرتبط با گروه­های ذینفع) نزدیک می­شود، اما در سطح عملیاتی به واسطه ابزارهای مورد کاربرد از گفتمان میراثی ارتدکس (مرتبط با دکترین حفاظت و کارشناسان) تبعیت می­کنند. این امر در تصمیم­گیری­های مدیریت میراث شهری منجر به رویه ای اقتدارگرا شده است که با تمرکز بر کیفیت ملموس بافت، مستقل از نحوه درک و ارزش­گذاری مردم نسبت به میراث خود، فاصله زیادی را ما بین اهداف و اقدامات صورت گرفته موجب می­شود. این پژوهش در راستای تحقق­پذیری سیاست­های رویکرد HUL، بکارگیری ابزارهائی با رویکرد انسان­محور و مبتنی بر زمینه را پیشنهاد می­دهد. 

کلیدواژه ها:

Heritage Management Discourses ، Historic Urban Landscape Approach ، Change Management ، Heritage Impact Assessment ، Values-based Management Models. ، گفتمان های مدیریت میراث ارتدکس (Orthodox) و هترودکس (Heterodox) ، رویکرد منظر شهری تاریخی (HUL) ، مدیریت تغییر (CM) ، ارزیابی اثرات میراثی (HIA) ، مدل های مدیریتی مبتنی بر ارزش ها (VBM models).