بررسی تطبیقی «زاویه دید» در رمان «ام سعد»(کنفانی) و خاطرات «دا»(زهرا حسینی)

زاویه دید، یکی از مهم‎ترین عناصر داستان‎نویسی است. چشم‎اندازی در روایت که خواننده از رهگذر آن داستان را تجربه می‎کند. در نقد عنصر زاویه دید، دو ژانر به نام خاطرات دا اثر اعظم حسینی در حوزه‎ دفاع مقدس ایران و رمان ام سعد نوشته غسان کنفانی از ادبیات مقاومت فلسطین برگزیده شده است. هدف پژوهش، تحلیل زاویه دید، شگردها و فن های دو نویسنده یا راوی و تاثیر آن بر درون‎مایه‎های داستان و شیوه پژوهش، نیز توصیفی-تحلیلی با رویکرد تطبیقی و بیان نقاط اشتراک و نیز افتراق در دو داستان بوده است. ساختار دا در قالب زندگی‎نامه، تداعی معانی، روایت غیر خطی و مستند است. ساختار ام سعد بر مبنای روایت خطی است که در دو بعد واقع‎گونه و نمادین، بازگویی می‎شود. نتایج تحقیق نشان داد، شیوه‎های زاویه دید بیرونی در ام سعد و تکنیک‎های زاویه دید درونی در دا فراگیرتر است. کنفانی از دید درونی اول‎شخص نویسنده و شخصیت ام سعد بر محور تکنیک‎های تک‎گویی درونی، حدیث نفس، جریان سیال ذهن و انواع دید بیرونی بهره می‎برد. دا نیز ضمن استفاده از این دو شگرد، در حوزه‎ دید درونی ازجمله تک‎گویی نمایشی استفاده بیشتری می‎برد و در انواع زاویه دید بیرونی شواهد کمتری دارد. چشم‎انداز مشترک دو روایی ادبی، دید اول‎شخص تک‎گویی درونی، خودگویی و سوم‎شخص نمایشی یا عناصر زاویه دید است. نگارندگان در جستار حاضر، ابتدا به زاویه دید و انواع آن سپس به شگردها و تکنیک‎های دید راوی دو داستان پرداخته‎اند.

کلیدواژه ها:

ادبیات تطبیقی ، رمان ام سعد ، خاطرات دا ، غسان کنفانی ، زهرا حسینی ، زاویه دید