پیش بینی جهات توسعه شهری با استفاده از روش ترکیبی سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل احتمالاتی بیزین (مطالعه موردی: شهر اردبیل)

توسعه غیراصولی شهرها به­ویژه در کشورهای درحال توسعه، مدیریت رشد شهرها را به یکی از مهم ترین چالش های قرن ۲۱ تبدیل کرده است. با وجود این، می توان با پیش بینی توسعه آتی شهر، برنامه ریزی بهینه ای برای شهر انجام داد. هدف از این پژوهش، پیش بینی جهات توسعه آتی شهر اردبیل با استفاده از تصاویر ماهواره ای چندزمانه مربوط به سال های ۱۹۸۷ و ۲۰۱۳ است. در این پژوهش، با استفاده از تئوری بیزین و ۱۴ معیار طبیعی و انسانی موثر در توسعه شهری، نقشه پهنه بندی قابلیت توسعه شهری برای شهر اردبیل تهیه شد. سپس با استفاده از احتمالات تئوری بیزین، ارتباط میان معیارها و مناطق توسعه یافته تعیین و درنهایت، نقشه قابلیت توسعه شهری در پنج کلاس طبقه بندی شد. مطابق نقشه پهنه بندی، ۸/۱۷ درصد منطقه در کلاس با قابلیت توسعه خیلی زیاد، ۶/۲۹ درصد در کلاس با قابلیت توسعه زیاد، ۴/۲۰ درصد در کلاس با قابلیت توسعه متوسط، ۹/۱۸ درصد در کلاس با قابلیت توسعه کم و ۳/۲۴ درصد نیز در کلاس با قابلیت توسعه بسیار کم قرار گرفته اند. مناطق با قابلیت توسعه زیاد و بسیار زیاد به طور عمده در قسمت جنوب غربی و شمال غربی واقع شده اند. دقت نقشه قابلیت توسعه شهری، با استفاده از یک سوم مناطق توسعه یافته ارزیابی شد. نتیجه ارزیابی نشان داد که مدل با قابلیت پیش بینی ۸/۹۸ درصد در کلاس های با قابلیت توسعه زیاد و بسیار زیاد، دقت قابل­قبولی در ارزیابی و پیش بینی توسعه آتی شهر دارد.

کلیدواژه ها:

اردبیل ، تصاویر ماهواره ای ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، گسترش شهری ، مدل بیزین