بازپژوهی معنای واژه «مهجورا» در آیه ۳۰ سوره فرقان

مهجوریت قرآن کریم در قوم پیامبر اکرم موضوع آیه ۳۰ سوره فرقان و از شکایات آن حضرت از ایشان در روز قیامت و در پیشگاه خدای سبحان است. امروزه بیشتر مفسران، واژه «مهجورا» را به معنای «متروک» و معانی مترادف آن دانسته اند، ولی در گذشته معنای «سخن ناپسند»، «هذیان» و مانند آن نیز ترجمه شده است. در معنایی نزدیک به معنای اخیر، «مورد ناسزا و یا تمسخر واقعشدن» را نیز مطرح کرده اند. مولفان تفسیر فارسی مشهور به «ترجمه تفسیر طبری» اما، این واژه را به معنای شاذ «بریده» دانسته اند که با توجه به تقدم تالیف آن نسبت به تفاسیر متاخر، و نیز با توجه به وجود تعارضات آشکار در ابعاد مختلف دو معنای نخست، این معنا نیز درخور تحقیق است. پژوهش های موجود درباره آیه مورد بحث، با قبول معنای «متروک» و بدیهی دانستن آن، بدون اشاره به سایر معانی، به حواشی و ابعاد ترک قرآن پرداخته اند و تاکنون پژوهشی در واکاوی معنای واژه «مهجورا» و رد و قبول معانی مطرح شده صورت نگرفته است. تحقیق حاضر، آرای لغویان و مفسران درباره معنای واژه «مهجورا» در آیه مورد بحث را  با روشی توصیفی- تحلیلی، نقل و تحلیل نموده و ضمن رویکردی انتقادی به آن آراء، با استعانت از قرینه متصل سیاق و قرینه منفصل روایات، معنای «بریده» را در مفهوم «قرآن جداشده از اهل بیت» تبیین نموده است.

کلیدواژه ها:

استهزاء ، بریده ، متروک ، مهجور ، هذیان ، قرآن