آسیب شناسی پایانه های اتوبوسرانی برای سرمایه-گذاری در توسعه پایدار شهر تهران

در سال های اخیر، آلاینده های تولید شده از بخش حمل ونقل به یکی از مهم ترین منابع آلودگی هوا در کلانشهرها تبدیل شده اند. در این میان به دلیل استفاده وسایل حمل و نقل عمومی از موتورهای دیزلی، آلاینده های متعدد هوا در پایانه های اتوبوسرانی منتشر می شود که دارای پیامدهای نامطلوبی بر سلامت عمومی و محیط اطراف خواهد داشت. بدیهی است بدون آگاهی علمی بر ابعاد مختلف موضوع، نمی توان رویکرد و راهبردهای کارآمدی برای کاهش سهم این بخش در کاهش آلودگی هوای شهری ارایه نمود. لذا هدف از مطالعه حاضر تعیین نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدهای پایانه های اتوبوسرانی در انتشار آلودگی هوای شهر تهران بااستفاده از رویکرد سوات می باشد. برای این منظور با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و از طریق مصاحبه با خبرگان و ادبیات پژوهش، نقاط ضعف، قوت، تهدید و فرصت ها شناسایی گردید. با توجه به نتایج، مهمترین نقاط ضعف و تهدیدهای آلودگی حمل و نقل عمومی کلان شهر تهران به ترتیب به اثرات نامطلوب ازدحام بالای ترافیکی در ساعت اوج بر عملکرد سامانه حمل و نقل عمومی وخصوصی و ساختار چند هسته ای کلان شهر تهران و وسعت زیاد محدوده شهری اختصاص دارد. طبق نتایج احداث و توسعه سریع خطوط مترو، تعدد شبکه های بزرگراهی در شهر و اولویت مدیریت شهری جهت احداث و گسترش خطوطBRT در مناطق مختلف شهر، مهم ترین نقاط قوت و همچنین وجود پتانسیل تولید قطعات مربوط به ناوگان اتوبوسرانی جهت توسعه آن در داخل کشور، اثر گذاری بالای رسانه ها در تغییر دیدگاه ترافیکی شهروندان و امکان نظارت فنی بیشتر جهت استفاده بهینه تر از سوخت و کاهش مصرف آن، مهم ترین فرصت ها در کاهش آلودگی توسط ناوگان عمومی است. لذا منطبق بر نتایج سرمایه گذاری و توسعه اتوبوس های پایه گاز سوز جهت استفاده از سوخت پاک و ارزان تر و همچنین سرمایه گذاری جهت استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در جایگزینی با سوخت های فسیلی در سیستم اتوبوسرانی شهری می تواند در کاهش پیامدهای خارجی ناشی از آنها راهگشا باشد.

کلیدواژه ها:

مدیریت شهری ، سرمایه گذاری در حمل و نقل عمومی ، اثرات خارجی ، رویکردسوات