زیست شناسی فرم بی بال شته ی گندم - گل سرخ (Metopolophium dirhodum (Hem.: Aphididae روی گندم در شرایط آزمایشگاه

در این تحقیق، زیست شناسی فرم بی بال شته ی گندم - گل سرخMetopolophiumdirhodum  که یکی از فراوان ترین گونه های شته ها در مزارع گندم می باشد، در شرایط آزمایشگاه با دمای۱± ۲۰ درجه ی سلسیوس، رطوبت نسبی ۶۰-۵۰ درصد و دوره ی نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور پوره های سن یک شته با استفاده از قفس های برگی روی برگ های گندم رقم مهدوی پرورش داده شدند. ویژگی های زیستی شته با آماربرداری روزانه به دست آمد و برای محاسبه ی پارامترهای جدول زندگی از روش Carey (۱۹۹۳) استفاده شد. میانگین طول دوره پورگی فرم بی بال شته روی گندم رقم مهدوی ۳۷/۰±۷۲/۱۰ روز به دست آمد. طول دوره ی پیش از پوره زایی شته ۰۹/۰ ± ۱۷/۱ روز و طول مدت یک نسل آن (از پوره تا پوره) به طور متوسط ۳۷۰± ۸۹/۱۱ روز به دست آمد. حشرات کامل شته طول عمر زیادی داشتند (۲۸/۲± ۳۳ روز) و در اکثر مدت عمر خود (۳۷/۱ ± ۶۵/۱۷ روز) تولید مثل کردند. منحنی بقای شته گندم - گل سرخ از نوع اول بود. این شته در مرحله ی زیستی پوره تلفاتی نداشت و حتی تا ۲۷ روز تلفاتی در جمعیت شته مشاهده نشد که مشابه نحوه رشد ونمو حشرات گیاه خوار روی میزبان های گیاهی حساس می باشد. نتایج بررسی آماره های رشد جمعیت پایدار شته نشان داد که از هر ماده مورد آزمایش، ۸۴/۳۳ ماده در نسل بعد حاصل شده است. نرخ ذاتی افزایش جمعیت شته ۱۹۴/۰ نتاج ماده به ازای هر ماده از جمعیت در روز محاسبه گردید. با توجه به مقدار عددی نرخ متناهی افزایش جمعیت، جمعیت شته هر روز نسبت به روز قبل ۴/۲۱ درصد افزایش یافت. همچنین برآورد مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (۵۷/۳ روز) نیز پتانسیل قابل ملاحظه رشد جمعیت شته ی گندم - گل سرخ را روی گندم رقم مهدوی نشان داد

کلیدواژه ها:

گندم ، شته ی گندم – گل سرخ ، زیست شناسی ، دموگرافی ، رشد جمعیت