دیرش ذاتی واکه های گونه معیار فارسی معاصر

مقاله حاضر در چارچوب آواشناسی آزمایشگاهی به این پرسش می­پردازد که آیا گویشوران فارسی معیار، مشخصه ثانویه دیرش واکه­ را که با ارتفاع واکه در این زبان همبستگی دارد، به طور عمدی کنترل می­کنند و یا اینکه این مشخصه صرفا پی­آمد ویژگی­های اولیه است و در نتیجه می­توان آن را با توجه به عوامل زیست-مکانیکی توجیه کرد. به این منظور، تفاوت در دیرش واکه­های افراشته، افتاده و میانه در سرعت­های مختلف گفتار (آهسته، معمولی و سریع) در دو جایگاه پیشین و پسین، و همچنین تفاوت در دیرش واکه­های کوتاه و کشیده در سرعت­های مختلف گفتار مورد بررسی قرار گرفته­اند. نتایج نشان می­دهند که دیرش واکه­های دارای ارتفاع­های مختلف، به­طور عمدی توسط گویشوران کنترل نمی­شوند؛ اما همین نتایج نشان می­دهند، که با توجه به اینکه کاهش ارتفاع واکه­ها با افزایش دیرش واکه ارتباط مستقیم ندارد، دیرش واکه­ها در فارسی گفتاری معیار را با استناد به عوامل زیست-مکانیکی نیز نمی­توان تبیین کرد.

کلیدواژه ها:

دیرش ذاتی ، ارتفاع واکه ، کشش واکه ، سرعت گفتار ، گونه فارسی گفتاری معیار