آثار تربیتی شرم و حیا از منظر قرآن و احادیث

در آموزه های دینی مقوله های سه گانه شرم و حیا، عقل و دین از یکدیگر تفکیک ناپذیرند. بدین معنا که هرکجا حیا باشد عقل و دین و هرکجا عقل باشد، حیا و دین و بالاخره هر کجا دین باشد عقل و حیا نیز در کنار آن خواهند بود. به تعبیر دیگر این سه مقوله ارزشی لازم و ملزوم یکدیگرند و در سیره نظری و عملی مومن هیچگاه از یکدیگر جدا نمی شوند. حیا در روایات اسلامی، کلید بسیار از خوبی ها معرفی شده است و آثار و فواید فراوانی مانند: پیشگیری از گناه، کرامت نفس، عفت و پا کدامنی، انجام خوبی ها، موفقیت، پاک شدن گناهان، محبت خداوند دارد. گاه در حیا، مانند صفات خوب دیگر، افراط یا تفریط می شود. دسته ای راه تفریط را می پیمایند و بدون تفکر، به هر عملی دست می زنند. در مقابل، عده ای نیز راه افراط را بر می گزینند و به نام حیا، از حضور در اجتماع خودداری می کنند، در حالی که قلمرو حیا امور زشت و ناپسند است و شرم ساری در انجام نیکی ها هیچ گاه پسندیده نیست و لذا در بسیاری از روایات حیاورزی در برخی موارد مانند: حیا ورزیدن از گفتار، کردار و درخواست حق، تحصیل علم، تحصیل درآمد حلال، خدمت به مهمان، احترام گذاشتن به دیگران، درخواست از خداوند، خدمت به خانواده و ...ممنوع شده است.

کلیدواژه ها:

شرم ، حیا ، عفت