ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های امید بخش جو نسبت به سن گندم، Eurygaster integriceps Put.، در شهرستان نیشابور

جو یکی از اصلی ترین منابع تامین غذای انسان و دام در جهان است و سن گندم  Eurygaster integricepsیکی از مهم ترین آفات کاهش دهنده عملکرد آن می­باشد. این بررسی بر روی ژنوتیپ های مختلف جو به منظور شناسایی ژنوتیپ های مقاوم به سن گندم در سال های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ در مرکز تحقیقات نیشابور انجام گرفته است. آزمایش در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در ۳ تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که بیش­ترین تعداد سن مادری در ژنوتیپ شماره ۳ و کم­ترین آن مربوط به ژنوتیپ های شماره ۲ و ۶ بود. ژنوتیپ ۱۳ با برتری شاخص وزن هزار دانه در شرایط بدون سن و ژنوتیپ ۱۰ با برتری شاخص وزن هزار دانه در شرایط وجود سن در ناحیه با پتانسیل تولید بالا و حساسیت پایین به سن قرار گرفتند. وزن هزاردانه در شرایط بدون فعالیت سن (Yp) همبستگی مثبت و معنی­داری با میانگین بهره­وری ((MP، میانگین هندسی (GMP) و شاخص تحمل به سن (STI) داشت. وزن هزار دانه در شرایط فعالیت سن (YS) همبستگی مثبت و معنی­داری با تمام شاخص­ها به جز YI داشت. بر این اساس شاخص­های میانگین بهره­وری (MP)، میانگین هندسی (GMP) و شاخص تحمل به سن (STI) تنها شاخص­هایی بودند که همبستگی مثبت و معنی­داری با عملکرد دانه در شرایط فعالیت سن و عدم فعالیت سن داشتند. در نهایت می­توان ژنوتیپ شماره ۲۰ را به عنوان ژنوتیپ مقاوم به سن در منطقه نیشابور معرفی کرد و ژنوتیپ شماره ۱ را، با وزن هزاردانه پایین، حساس به سن گزارش کرد.

کلیدواژه ها:

سن گندم ، ژنوتیپ ، شاخص تحمل ، عملکرد