تعیین نیاز بهاره سازی و تحمل به سرما در دو رقم گندم نان

این تحقیق با هدف تعیین نقش نیاز بهاره سازی و نیز بررسی روند تحمل به سرما و تغییرات نموی در شرایط مزرعه در مناطق سرد و معتدل سرد و در گلخانه صورت گرفت. در شرایط مزرعه ارتباط تغییرات نموی با روند تحمل به سرما در ارقام گندم MV۱۷ و شهریار در منطقه معتدل سرد (کرج ) و منطقه سرد (زنجان) در سال زراعی ۸۹-۱۳۸۸ بررسی شدند. در شرایط کنترل شده نیز ارتباط تحمل به سرما در ارقام گندم نورستار و آذر۲ تحت دوره های مختلف عادت دهی به سرما مطالعه شدند. در بررسی صفات نموی با استفاده از روش شمارش آخرین برگ نهایی نقطه تکمیل بهاه سازی تعیین و میزان تحمل به سرما با استفاده از روش LT۵۰ تعیین شدند. حداکثر LT۵۰ ارقام MV۱۷ و شهریار مصادف با تکمیل بهاره سازی و در زنجان به ترتیب LT۵۰= -۱۹oC و LT۵۰= -۱۶oC و در کرج به ترتیب LT۵۰= -۱۲oC و LT۵۰= -۸oC بودند. روند تحمل به سرما و تغییرات نموی در هر دو رقم و در هر دو منطقه متفاوت از یکدیگر بودند. دمای پایین در زنجان باعث تاخیر در چرخه نموی ارقام شد و مدت زمان بیان و میزان تحمل به سرما بالاتر از کرج بود که بیانگر اثر متقابل دما و نمو گیاه بر روند تحمل به سرما بود. در شرایط کنترل شده نیز رقم نورستار با نیاز بهاره سازی طولانی از میزان تحمل بیشتری نسبت به رقم آذر۲ برخوردار بود، ولی در هر دو رقم حداکثر میزان تحمل به سرما مطابق با زمان تکمیل بهاره سازی بود. از نتایج این تحقیق چنین استنباط می شود که محیطی که گیاه در آن عادت دهی به سرما می-کند و صفات نموی نظیر نیاز بهاره سازی و تغییرات فنولوژیکی، بر میزان و روند تحمل به سرمای آن تاثیر داشتند.

کلیدواژه ها:

Bread wheat ، Cold and temperate regions ، Development and Veralization requirement ، گندم نان ، مناطق سرد و معتدل ، نمو و نیاز بهاره سازی.