مدلی برای برنامه ریزی آبیاری با استفاده از اختلاف دمای هوا و سطح برگ گیاه ذرت

تعیین سریع و دقیق زمان آبیاری به منظور جلوگیری از تنش آبی گیاه، از مهم ترین مسائل مدیریت پایدار آب در مزرعه است. اندازه گیری رطوبت خاک و درجه حرارت سطح برگ، دو روش تعیین زمان آبیاری است. در این تحقیق با ترکیب این دو روش مدلی برای برنامه ریزی و مدیریت آبیاری ذرت علوفه ای (SC-۷۰۱) ارائه شده است. رطوبت نسبی (RH)، دمای هوا (Ta)، دمای سطح برگ (TL) و رطوبت خاک (SM) در سال۱۳۹۲ اندازه گیری شد و با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی ورگرسیون خطی چندگانهآزمون (stepwise Method)، مدلی ارائه شد. در سال ۱۳۹۳ پنج تیمار شامل ۳۵،% ۶۵%، ۷۵%، ۸۵% و ۱۰۰% کل آب قابل دسترس با چهار تکرار تعریف شد، زمانی که رطوبت خاک به رطوبت های مزبور می رسید آبیاری صورت می گرفت. اندازه گیری های سال قبل تکرار و مدل واسنجی شد. نتایج سال اول، همبستگی بین پارامترهای RH، Ta، TL، Ta-TLبه عنوان متغیر مستقل و SMبه عنوان متغیر وابستهR۲=۰.۸۷را نشان داد. ضریب تبیین مدل رطوبت خاک با سه پارامتر ورودی دمای هوا، دمای سطح برگ و رطوبت نسبی، R۲=۰.۹۲به دست آمد. در این مدل، رطوبت خاک رابطه معکوس با متغیرهای (Ta) و (TL-Ta) و رابطه مستقیم با RH دارد. رطوبت خاک با استفاده از مدل برای تیمارهای سال دوم به کار رفت و با مقادیر اندازه گیری شده مقایسه شد. اختلاف میانگین رطوبت خاک اندازه گیری و برآورد شده با مدل در زمان اوج تشعشع خورشید (هنگام ظهر) کمتر از ۱۰± درصد بود. مدل مزبور داده های تیمار ۷۵% کل آب قابل دسترس را به خوبی و با اختلاف بسیارکم تخمین زد.

کلیدواژه ها:

رطوبت خاک ، تنش آبی ، رطوبت نسبی ، شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون خطی چندگانه