مطالعه الگو و روش تفسیر شورای نگهبان در پرتوی اراء و رویه های شورا

در تعیین معنای متون از جمله متون حقوقی و قانون اساسی ، چند مکتب تفسیری همچون منشاءگرا ، مولف گرا، متنگرا و مفسرگرا قابل شناسایی اند. در این میان، مولفگرایی و متن گرایی دیدگاهی است که قرنها در اغلب نظامهای حقوقی، نظریه ی مسلط تفسیری بوده و همچنان نیز در بسیاری از نظامهای حقوقی ( مانند ایران و آمریکا ) کم وبیش مورد توجه است. تفسیر قانون اساسی در نظریه ی مولف گرا از مقاصد و رفتار قانونگذار بیانگر این موضوع که برگرفته از مکتب منشاء گرایی هست . این نظریه در اصول فقه شیعه و همینطور نگاه اعضای شورای نگهبان به عنوان نظریه ی صحیح و رسمی تفسیر پذیرفته شده. در نظام جمهوری اسلامی ایران، شورای نگهبان که بر طبق قانون اساسی صلاحیت ها و وظایف مختلفی برعهده دارد، به عنوان مفسر رسمی قانون اساسی معرفی شده است. اصل (۹۸) قانون اساسی در این باره مقرر داشته است: « تفسیر قانون اساسی به عهده ی شورای نگهبان است که با تصویب سه چهارم آنان انجام میشود » در همین راستا، از ابتدای تشکیل شورای نگهبان، به طور پیوسته و البته با فراز و نشیبهایی، این شورا نظراتی را در تفسیر اصول قانون اساسی ابراز داشته است که به عنوان « نظر تفسیری » شناخته میشوند . سوال مطروحه در این پژوهش این است که وجود ۶ عضو فقیه شورای نگهبان تاثیری در استفاده از این مکاتب تفسیری دارد یا خیر ؟ البته بر طبق مقررات ، تعداد محدودی از مقامات این امکان را دارند که از شورای نگهبان درخواست تفسیر قانون اساسی را داشته باشند.

کلیدواژه ها:

تفسیر قانون اساسی ، شورای نگهبان ، قصدگرایی ، روش تفسیر ، ارای شورا