نقد و بررسی زمینه های توجیه کننده جرم زدایی

جرم زدایی به معنای سلب عنوان مجرمانه از رفتارهای ممنوعه به عنوان یکی از راهبردهای سیاست جنایی برای کاهش بار نظام قضایی در ایران بر خلاف کشورهای اروپایی پیشینه چندانی ندارد. موافقان سیاست جنایی جرم زدایی معتقدند که برای کمک به حل مشکلات نظام عدالت کیفری و جلوگیری از تقابل مردم با دستگاه قضایی و در نتیجه پرهیز از آثار منفی مجازات ها و کاهش بارنظام عدالت کیفری روی آوردن به سیاست جرم زدایی یک ضرورت است.در مقابل مخالفان برای اثبات مدعای خویش به مواردی هم چون خطر گسترش نظام انتقام خصوصی، افزایش میزان جرایم و کاهش اقتدار نظام کیفری استناد می کنند.توجه به این دلایل برای پرهیز از آثار سوء احتمالی ناشی از اجرای طرح ضروری است. باید خاطرنشان ساخت که جرم زدایی در ایران با چالش هایی چون ساختار نظام قضایی، اختلاط مرزهای حقوق و اخلاق، خلط میان مفاهیم جرم و انحراف و تخطی از اصول حقوقی مواجه است. از یک سو سیاست جنایی تقنینی ما با جرم انگاری های افراطی زمینه را برای بروز پدیده برچسب زنی مهیا نموده و موجب افزایش جمعیت کیفری زندان ها شده که در دراز مدت افراد جامعه را در مقابل نظام قرار داده و حقوق کیفری ما را جرم زا نشان می دهد. این مساله همچنین به علت محدودیت ها و مشکلات دستگاه قضایی از جمله کمبود نیروی انسانی،کمبود فضای مناسب زندان ها هزینه های اجتماعی و اقتصادی سنگینی را بر دستگاه عدالت کیفری تحمیل کرده است. ازسوی دیگراستفاده بیش از حد از ابزارهای حقوق جزا خصوصا مجازات اعدام سبب نادیده گرفتن نقش سایر نهادهای اجتماعی و زمنیه ساز انتقادات حقوق بشری در راستای تخریب وجهه ی بین المللی کشور شده است.این مسائل و پاره ای از ملاحظات دیگر مهمترین زمینه های توجیه کننده سیاست جرم زدایی در حقوق ایران می باشد.روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی می باشد.

کلیدواژه ها:

جرم زدایی ، زمینه ها ، برچسب زنی ، دستگاه عدالت کیفری.