ارزیابی تاثیر سیستم های مختلف کشت بر بهره وری آب، عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم اصلاح شده و بومی برنج

پژوهش حاضر به­منظور بررسی تاثیر سه سامانه کشت شامل کشت سنتی غرقابی[۱]، بهبودیافته[۲] و مدیریت کشت فشرده برنج[۳] با رژیم­های مختلف آبیاری بر روی بهره­وری آب، عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم هاشمی و کوهسار در کشت­های اول و دوم به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی طی دو سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ و ۹۷-۱۳۹۶ در استان مازندران انجام شد. نتایج نشان داد که اثر این سه سامانه کشت بر تعداد دانه در خوشه، تعداد دانه پر و پوک، عملکرد دانه، ارتفاع گیاه، طول خوشه، مقدار نیاز آبی و تبخیر - تعرق گیاه در سطح احتمال ۱% معنی­دار شد. بیشترین مقدار بهره­وری مبتنی بر آبیاری با مقدار ۲۴/۲ کیلوگرم بر مترمکعب برای رقم کوهسار در کشت دوم (مدیریت کشت فشرده برنج) و کمترین مقدار نیز برای رقم کوهسار در کشت اول (سامانه سنتی غرقابی) با مقدار ۶۶/۰ کیلوگرم شلتوک بر مترمکعب آب اختصاص یافت. نتایج پژوهش نشان داد که به کارگیری سامانه­های مدیریت کشت فشرده برنج و بهبودیافته باعث افزایش بهره­وری آب شده و لذا می­تواند از راهکارهای قابل توصیه به مسئولان و کشاورزان مناطق برنج­خیز باشد. باتوجه به افزایش دوره رشد گیاه در سامانه مدیریت کشت فشرده برنج به علت جوان بودن بوته و احتمال برخورد آن با فصل سرما و کاهش قابل­توجه عملکرد، کاربرد آن در کشت دوم برنج خصوصا هنگام تاخیر در نشاکاری توصیه نمی­شود.

کلیدواژه ها:

شالیزار ، کشت اول ، کشت دوم ، نیاز آبی ، کشت سنتی غرقابی