بررسی امکان کشت زراعی و استحصال صمغ از گیاه دارویی و صنعتی کما کندل (Dorema ammoniacum ) در مشهد

گونه دارویی و صنعتی کندل از مهمترین گیاهان شاخص دارویی در مناطق خشک و بیابانی استان خراسان محسوب می شود. صمغ حاصله از این گونه از نظر دارویی، صنعتی و صادراتی اهمیت فوق العاده دارد. بررسی خصوصیات اکولوژیکی و امکان کشت و زراعت این گیاه زمینه حفظ گیاه و بهره برداری پایدار از آن را فراهم می نماید. و تعیین زمان و تراکم مناسب جهت کاشت زراعی در استقرار و عملکرد صمغ گونه ها مؤثر خواهد بود. پس از جمع آوری بذر از رویشگاه و تعیین قوه نامیه بذور کاشت بذر بصورت کپه ای در زمانهای مختلف (کاشت شامل: آذر، دی، بهمن و اسفند )و در چهار تراکم (25×50 ،40×50 ،55 ×50 ،70×50 سانتی متر) در شرایط مشهد بصورت زراعی و در قالب بلوکهای کامل تصادفی و طرح آماری فاکتوریل در سه تکرار انجام شد. در سال پنجم رشد گیاه روشهای مختلف تیغ زنی ( روش سنتی ، قطع قسمتی از یقه و روش مقعر ) بر روی بوته های انتخابی اعمال گردید. و در نهایت اثرات تیمارها بر میزان عملکرد صمغ ریشه مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج تجزیه داده ها نشان داد که اثرات تاریخ کاشت بر روی عملکرد صمغ نبوده است. اثر تراکم کاشت برپوشش تاجی، تعداد برگ، قطر یقه و عملکرد تجمعی صمغ در سطح 5% معنی دار بود. بین نوبت های تیغ زنی مختلف نیز احتلاف معنی دار ی وجود دارد. در تیغ های 4، 5 و 6 بیشترین میزان عملکرد صمغ در بوته تولید گردید و در نوبت تیغ زنی 5 حداکثر میزان صمغ به مقدار (47 /2 گرم در بوته) تولید شد.

کلیدواژه ها:

کما کندل ، روش های تیغ زنی ، تراکم ، تاریخ کاشت