تحلیل فضایی و پهنه بندی تاب آوری شهری مطالعه موردی: شهر آق قلا

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 85

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_GPS-11-422_007

تاریخ نمایه سازی: 25 اردیبهشت 1401

چکیده مقاله:

یکی از مهم­ ترین و شایع­ ترین بحران­های طبیعی که همواره زندگی جوامع انسانی را تهدید می­کند، سیل است که به عنوان دومین حادثه پس از زلزله، بیشترین خسارت­ها را به بار می­آورد. کشور ما از این نظر، جزء ده کشور آسیب­پذیر از بلایای طبیعی جهان به شمار می­آید؛ چرا که در طی ۹۰سال اخیر، ۱۲۰۰۰۰نفر از هموطنان­مان بر اثر آن جان خود را از دست داده­اند. با افزایش سوانح طبیعی، امروزه به مسئله آسیب­پذیری و تاب­آوری که میزان توان شهرها و مناطق را در برابر بلایا نشان می­دهد، توجه جدی شده است. در این راستا هدف این پژوهش، بررسی تاب­آوری شهری با استفاده از تحلیل فضایی در شهر آق­قلا که بلوک­های آماری آن از طریق مرکز ملی آمار ایران بر­اساس سرشماری سال ۱۳۹۵­تهیه گردیده و ۱۳شاخص در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی تعیین و نقشه­های آن با استفاده از نرم­افزار­Arc GIS ۱۰.۴ و آزمون تحلیل لکه­های داغ (Hot Spot) به منظور شناسایی بلوک­های آماری محلات آسیب­پذیر استخراج گردیده و مورد­ ارزیابی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می­دهد که در بلوک­های آماری، شاخص­های بیکاری، املاک رهن و استیجاری، جمعیت زنان، جمعیت زیر ۹سال، بی­سوادی، تراکم مساحت بلوک­ها، مهاجرت، وضعیت سرپرست خانوار، نوع مصالح ساختمانی، مسکن غیراستاندارد و نوع سازه (اسکلت) ساختمانی تقریبا وضعیت مشابهی دارند و بیشترین محلات آسیب­پذیر، محلات کل­آباد، عیدگاه، دلیجه و حکیم­آباد هستند و محلاتی مثل محمدآباد، خزانه به مراتب آسیب­پذیری کمتری در مقایسه با این محلات داشته­اند. اما از لحاظ شاخص­های مساحت خانه­های تا ۲۰۰مترمربع که احداث گردیده بودند، محلات محمدآلق، طعنه و الیاس­آباد، وضعیت بحرانی دارند و نیز شاخص جمعیت بالای ۶۵ سال، محله دلیجه و بخش­ه ایی از محلات خزانه، الیاس­ آباد و حکیم ­آباد، در معرض خطر و آسیب­پذیری بیشتری قرار دارند و میزان تاب­آوری در محلات نامبرده شده کمتر است.

نویسندگان

امین فرجی ملائی

استادیار برنامه ریزی آمایش سرزمین و مدیریت شهری، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

فریبا صحنه

کارشناسی ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدی، عبدالمجید؛ فتحی، سعید؛ اکبری، ابراهیم (۱۳۹۷) ارزیابی تاب­آوری محیط ...
  • احمدی، توحید و اسمعیلی، اکبر (۱۳۸۹) مدیریت بحران سیل در ...
  • بابائی، بتول؛ استاکلایه محمدی، امین؛ سیدیان، مرتضی؛ توماج، عبدالسعید (۱۳۹۹) ...
  • بحری، علی و خسروی، یونس (۱۳۹۷) کاربرد ابزارهای آمار فضایی ...
  • بدیع، پروین دخت و رحیمی، محمود (۱۳۹۷) بررسی و سنجش ...
  • پرتوی، پروین؛ بهزادفر، مصطفی؛ شیرانی، زهرا (۱۳۹۵) طراحی شهری و ...
  • پورحیدری، غلامرضا زیبا ایوبیان، اشرف سادات موسوی، فهیمه فلاح، معصومه ...
  • ­تقی­زاده، حامد؛ نقوی، عباس؛ حسنی، امین؛ تقی­زاده، سهند (۱۳۹۲)­ توسعه ...
  • جمشیدی، زهرا (۱۳۹۵) شناخت شاخص­های تاب­آوری در برابر مخاطرات طبیعی ...
  • حیدری­ سورشجانی، رسول؛ غلامی، یونس؛ سلیمی، زهرا (۱۳۹۶) سنجش و ...
  • حکیم ­دوست، سیدیاسر؛ رستمی، شاه بختی؛ مرادی، محمود؛ نظری، عبدالمجید ...
  • خدایی، کریم؛ صمدی، امیر؛ سبعه، غلامعلی؛ امیری تکلدانی، ابراهیم (۱۳۸۹) ...
  • داداش پور، هاشم و عادلی، زینب (۱۳۹۴) سنجش ظرفیت­های تاب­آوری­ ...
  • رجبی­زاده، یوسف؛ ایوب­زاده، سیدعلی؛ ظهیری، عبدالرضا (۱۳۹۸) بررسی سیل استان ...
  • روستا، مجتبی، ابراهیم­زاده، عیسی؛ ایستگلدی، مصطفی (۱۳۹۶) تحلیل تاب­آوری کالبدی ...
  • روستایی، شهریور؛ کریم­زاده، حسین؛ رحمتی، خسرو (۱۳۹۵) تحلیل نابرابری­های فضایی ...
  • روستایی،­ شهریور؛ نعیمی،­کیومرث؛ محمودی، سلمان (۱۳۹۵) تحلیلی فضایی بر نابرابری­های ...
  • رضایی، محمدرضا؛ سرائی، محمدحسین؛ بسطامی نیا، امیر (۱۳۹۵) تببین و ...
  • ربیعی، علی و حسینی، سمیرالسادات (۱۳۹۳) مدیریت بحران«­مفاهیم، الگوها و ...
  • رضایی، محمدرضا (۱۳۹۲) ارزیابی تاب­آوری اقتصادی و نهادی جوامع شهری ...
  • صالحی، اسماعیل؛ آقابابایی، محمدتقی؛ سرمدی، هاجر؛ فرزاد بهتاش، محمدرضا (۱۳۹۰) ...
  • صالحی، اصغر و سیف الهی، محمود (۱۳۸۹) آسیب­شناسی بافت مناطق ...
  • عشقی ­چهاربرج، علی؛ نظم­فر، حسین؛ غفاری، عطا (۱۳۹۶) ارزیابی تاب­آوری ...
  • علمداری، شهرام (۱۳۸۹) الگوها و دیدگاه­ها در مدیریت بحران، چاپ ...
  • غلامی کلات، غلامرضا؛ کردوانی، پرویز؛ رنجبر، محسن (۱۳۹۹) یهنه­بندی خطر ...
  • فرجی، امین و عظیمی، آزاده (۱۳۹۸) درآمدی بر تحلیل ساختار ...
  • فرجی­، امین؛ آروین، محمود؛ آتش افروز، نسرین (۱۳۹۷) بررسی تاب­آوری ...
  • قرائی، فریبا؛ مثنوی، محمدرضا؛ حاجی­بنده، مونا (۱۳۹۶) بسط شاخص­های کلیدی ...
  • کرمی، منوچهر و رمضان­خانی، علی (۱۳۸۱) اپیدمیولوژی بلایا، چاپ اول، ...
  • گل­وردی، مهدی (۱۳۹۶) تاب­آوری ملی: مروری بر ادبیات تحقیق، فصلنامه ...
  • مبارکی، امید؛ لاله­پور، منیژه؛ افضلی­گروه، زهرا (۱۳۹۶) ارزیابی و تحلیل ...
  • مطوف، شریف؛ مهدی­پور، هاله؛ اصلانی، فرشته (۱۳۹۴) ارزیابی خطر سیل ...
  • هادی­زاده­ بزار، مریم (۱۳۸۶) مدیریت بحران، کاهش آسیب­پذیری در برابر ...
  • یونسی، حجت­الله؛ حقی­آبی، امیرحمزه؛ یونسی محبوبه (۱۳۸۵) بررسی خصوصیات سیلاب­های ...
  • Ajibade‚ I. & McBean‚ G. & Bezner-Kerr‚ R. ­(۲۰۱۳) Urban ...
  • Aronica, G. T. & Lanza, L. G. (۲۰۰۵) Drainage efficiency ...
  • Cavelty, M. D. & Kaufmann, M. & Kristensen, K. S. ...
  • Carlos E. M. Tucci. ( ۲۰۰۶) Urban flood management, WMO/TD ...
  • Gross, Jill Simone. (۲۰۰۸) Sustainability versus Resilience: What is the ...
  • Inoue, K. & Kawaike, K. Hayashi, H. (۱۹۹۹) Inundation flow ...
  • Karrholm, Mattias. & Nylund, Katarina. & Prieto de la Fuente, ...
  • León‚ J. & March‚ A.­ (۲۰۱۴) Urban morphology as a ...
  • Lu, Peiwen. & Stead, Dominic. ­(۲۰۱۳) Understanding the notion of ...
  • Lindell, M.K. & Prater, C. ­ & Perry, R.W.­ (­۲۰۰۷) ...
  • Mayunga, J. S. (۲۰۰۷). "Understanding and Applying the Concept of ...
  • O’Brien, K.; Sygna L.; Haugen, J. E. (۲۰۰۴) Vulnerable or ...
  • Richtnér, A. & Löfsten, H. ( ۲۰۱۴) Managing in turbulence: ...
  • SDR (Subcommittee on Disaster Reduction). (۲۰۰۵) Grand Challenges for Di-saster ...
  • Vrouwenvelder, A. & Van der Veen, A. & Stuyt, L.C.P.M. ...
  • نمایش کامل مراجع