ارزیابی تاب آوری کالبدی مسکن شهری در برابر زلزله (مورد مطالعاتی: منطقه ۴ شهر ارومیه)

پژوهش با هدف ارزیابی میزان تاب آوری و استحکام مسکن شهری در منطقه ۴ شهر ارومیه به بررسی شاخص های کالبدی پرداخته شده است و سعی در پاسخ به سوالات: ۱- آیا مسکن شهری در منطقه ۴ شهر ارومیه در مقابل زلزله تاب آور هستند یا خیر؟ و ۲- در صورت وقوع زلزله کدام یک از نواحی دچار خسارات بیشتری می شود؟، است. نوع پژوهش کاربردی و به روش توصیفی-تحلیلی، اطلاعات مورد نیاز از طریق مرور متون تخصصی و مطالعات جدید طرح تفصیلی شهر بدست آمده است که در قالب ۱۰ شاخص شامل کیفیت بنا، قدمت مسکن، کیفیت ابنیه، نمای ابنیه، تعداد طبقات، تراکم ساختمانی، دسترسی به فضاهای باز و سبز، دسترسی به معابر، فاصله از تاسیسات و کاربری های خطرناک، فاصله از مراکز درمانی و آتش نشانی میزان تاب آوری مسکن شهری مورد ارزیابی قرار گرفته است. با کمک پرسشنامه و نظرسنجی شاخص ها اولویت بندی شده و از روش سوآرا (SWARA) برای وزن دهی به شاخص ها استفاده شده است. به منظور تبیین میزان آسیب شناسی از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) مورد استفاده گرفته است. یافته ها گویای وضعیت نامناسب مسکن این منطقه و قرارگیری اکثر آن ها در سطوح متوسط به پایین و سطح پایین تاب آوری آن ها در برابر زلزله است. به صورتی که از درجه ۱تا ۹، کمتر از ۵ درصد از مساحت مسکن محدوده در درجه ۱ تا ۳ با وضعیت تاب آور و حدود ۵۳ درصد مسکن در درجه ۹ با وضعیت خطرپذیری بالا قرار دارند که نشان از عدم تاب آوری کلی منطقه ۴ در برابر زلزله می باشد و در صورت وقوع زلزله با درجه ریشتر بالا (۵ ریشتر به بالا) اکثریت منطقه با خطر تخریب و آسیب مواجه است. نتیجه کلی عدم مقاومت مسکن منطقه شهر ۴ ارومیه در مقابل زلزله را نشان می دهد و همچنین به دلیل قرارگیری بیش از ۵۳ درصد از مساحت مسکن در محدوده پرخطر و پراکنده بودن مسکن در صورت وقوع زلزله اکثریت نواحی دچار خسارات بیشتری می شود.

کلیدواژه ها:

مسکن ، تاب آوری ، زلزله ، شهر ارومیه ، روش سوآرا (SWARA) ، GIS