واکاوی تاثیر نعمت شناسی بر هیجان های مثبت از منظر قرآن کریم

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 175

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QURN-19-35_001

تاریخ نمایه سازی: 5 اردیبهشت 1401

چکیده مقاله:

پژوهش حاضر در راستای مطالعات بین رشته ای و توسعه نگاه کاربردی به مباحث قرآن انجام گرفته است. یکی از موضوعات کاربردی و میان رشته ای، هیجان های مثبت است. پژوهشگران روان شناسی مثبت گرا معتقدند که وقتی افراد، هیجانات مثبت را تجربه می کنند، در معرض هیجان های منفی مانند ترس، اضطراب و افسردگی قرار ندارند؛ در نتیجه، توازن کلی میان هیجان های مثبت و منفی افراد، پیش بینی کننده احساس به زیستن آنان است. در فرایند این پژوهش، سعی نگارندگان بر آن بوده است که با تکیه بر داده های کتابخانه ای و سامانه های رایانه ای، پس از جمع آوری، دسته بندی مباحث، تحلیل و توصیف دقیق آن ها، ابتدا «چیستی نعمت»، «چیستی هیجان» و «رابطه نعمت شناسی با هیجان های مثبت» از متون معتبر استنباط گردد؛ سپس نحوه تاثیر نعمت شناسی بر هیجان های مثبت از دیدگاه قرآن کریم بررسی شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که قرآن کریم به دیدن و شناخت داشته ها تاکید می نماید؛ اما از اصطلاح نعمت استفاده می کند. اصطلاح نعمت چیزی فراتر از داشته هاست. بین «دیدن داشته ها» و «دیدن نعمت» تفاوت هایی وجود دارد. در «دیدن داشته ها» هیجان های مثبت انسان فقط به خاطر «دیدن داشته ها»ست؛ اما در «دیدن نعمت» هیجان های مثبت به خاطر «وجود داشته ها»، «جایگاه نعمت دهنده»، «انگیزه نعمت دهنده» و «اثر شکر» است. همچنین نعمت شناسی نوعی جهان بینی و شناخت است که بینش ها و نگرش های انسان را اصلاح می کند و باعث ایجاد، تقویت و افزایش هیجان های مثبت می گردد. این نوع نگرش، احساس بالیدن و ارزشمند بودن را در او ایجاد می کند و از او انسانی شادمان، امیدوار، شاکر و راضی از زندگی خواهد ساخت. در نتیجه، رفتار فردی و اجتماعی او نیز بر اساس همان نگرش تغییر خواهد کرد.

کلیدواژه ها:

بینش افزایی ، نعمت ، شکر ، هیجان های مثبت ، روان شناسی مثبت گرا

نویسندگان

دادمحمد امیری

دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی جامعه المصطفی العالمیه و پژوهشگر پژوهشکده بین المللی امام رضا علیه السلام

جلیل عابدی

سطح چهار حوزه علمیه قم

سید محمود مرویان حسینی

استادیار گروه علوم قرآنی و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، چاپ دوم، قم، دفتر ...
  • نهج البلاغه، گردآوری شریف رضی، تحقیق صبحی صالح، قم، هجرت، ...
  • آرگایل، مایکل، روان شناسی شادی، ترجمه مسعود گوهری انارکی و ...
  • آقابابائی، ناصر و مجید اینانلو، «نقش قدردانی نسبت به خدا ...
  • ابن درید، محمد بن حسن، جمهره اللغه، بیروت، دار العلم ...
  • ابن سیده المرسی، ابوالحسن علی بن اسماعیل، المحکم و المحیط ...
  • ابن شعبه حرانی، ابومحمد حسن بن علی بن حسین، تحف ...
  • ابن فارس، ابوالحسین احمد، معجم مقاییس اللغه، تحقیق عبدالسلام محمد ...
  • ابن منظور افریقی مصری، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم، ...
  • ازدی، ابومحمد عبدالله بن محمد، کتاب الماء (لغت نامه جامع ...
  • ازهری، ابومنصور محمد بن احمد، تهذیب اللغه، بیروت، دار احیاء ...
  • اعرافی، علیرضا، «درس خارج فقه»، ۱۲/۲/۱۳۷۹ ش.، قابل دستیابی در ...
  • انصاری، محمدعلی، تفسیر مشکات، مشهد، بیان هدایت نور، ۱۳۹۱ ش ...
  • باقری آغچه بدی، مهدی، محمود گلزاری، و فرامرز سهرابی، «ساخت، ...
  • پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، چاپ چهارم، تهران، دنیای دانش، ۱۳۸۲ ...
  • پسندیده، عباس، الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت ...
  • همو، رضایت از زندگی، چاپ سیزدهم، قم، دار الحدیث، ۱۳۹۲ ...
  • پسندیده، عباس، محمود گلزاری، و فرید براتی سده، «پایه نظری ...
  • پسندیده، عباس، و سیدمهدی خطیب، شادی و شادکامی: درآمدی بر ...
  • پلاچیک، رابرت، هیجان ها، حقایق، نظریه ها و یک مدل ...
  • تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح؛ تاج اللغه و صحاح العربیه، ...
  • حسینی واسطی زبیدی، سیدمحمدمرتضی بن محمد، تاج العروس من جواهر ...
  • خداپناهی، محمدکریم، انگیزش و هیجان، چاپ نهم، تهران، سمت، ۱۳۸۶ ...
  • دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، چاپ دوم، تهران، دانشگاه ...
  • راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، ...
  • روحانی، محمود، المعجم الاحصائی؛ فرهنگ آماری کلمات قرآن کریم، مشهد، ...
  • ریو، جان مارشال، انگیزش و هیجان، ترجمه یحیی سیدمحمدی، چاپ ...
  • سلیگمن، مارتین، شادمانی درونی؛ روان شناسی مثبت گرا در خدمت ...
  • شجاعی، محمدصادق، انگیزش و هیجان؛ نظریه های روان شناختی و ...
  • همو، درآمدی بر روان شناسی تنظیم رفتار با رویکرد اسلامی، ...
  • شهیدی، شهریار، روان شناسی شادی، تهران، قطره، ۱۳۸۸ ش ...
  • صاحب بن عباد، ابوالقاسم اسماعیل، المحیط فی اللغه، تحقیق محمدحسن ...
  • صدوق، محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، بیروت، موسسه ...
  • طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، تصحیح سیداحمد حسینی اشکوری، ...
  • عسکری، ابوهلال حسن بن عبدالله بن سهل، معجم الفروق اللغویه، ...
  • غزالی، ابوحامد محمد بن محمد، کیمیای سعادت، تصحیح حسین خدیو ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، چاپ دوم، قم، هجرت، ...
  • فردریکسون، باربارا، مثبت گرایی؛ چگونه به زندگی شور و نشاط ...
  • فضل الله، سیدمحمدحسین، تفسیر من وحی القرآن، چاپ دوم، بیروت، ...
  • فعالی، محمدتقی، آرامش، تهران، مٶسسه فرهنگی هنری دین و معنویت ...
  • همو، زندگی معنوی، قم، تیماس، ۱۳۹۸ ش ...
  • فیض کاشانی، محمدمحسن بن شاه مرتضی، المحجه البیضاء فی تهذیب ...
  • کارلسون، ریچارد، شادمانی پایدار، ترجمه ارمغان جزایری، تهران، البرز، ۱۳۷۷ ...
  • کاویانی، محمد، روان شناسی در قرآن (بنیان ها و کاربردها)، ...
  • همو، روان شناسی در قرآن (مفاهیم و آموزه ها)، قم، ...
  • کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق، اصول کافی، چاپ ...
  • محمدی ری شهری، محمد، دانش نامه عقاید اسلامی، قم، دار ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی، اخلاق در قرآن، چاپ پنجم، قم، موسسه ...
  • مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، چاپ سوم، بیروت، ...
  • معین، محمد، فرهنگ معین، چاپ بیست و ششم، تهران، امیرکبیر، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، چاپ سی و ...
  • نراقی، محمدمهدی بن ابی ذر، جامع السعادات، تصحیح محمد کلانتر، ...
  • نوری طبرسی، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ...
  • هاشمی رفسنجانی، اکبر و همکاران، فرهنگ قرآن، چاپ سوم، قم، ...
  • هفرن، کیت، و ایلونا بونیول، روان شناسی مثبت نگر؛ نظریه ...
  • Lopez, Shane J., The Encyclopedia of Positive Psychology, Malden, MA, ...
  • نمایش کامل مراجع