کاهش خطرپذیری شهر از بلایای طبیعی (زلزله) از طریق برنامه ریزی کاربری زمین

برنامه ریزی کاربری زمین به عنوان یکی از مهم ترین ابزارها و در عین حال اهداف برنامه ریزی شهری جایگاهی حیاتی در تحقق مخاطره نگری در فرآیند توسعه ی شهری داشته و مطالعه و تجربه برای بهبود روش ها و فرآیندهای تحقق آن، مسئله ی مهم و اولویت مندی برای کاهش خطرپذیری جوامع شهری است. پژوهش حاضر با این رویکرد و استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی و با هدف بازشناسی معیارها و روش های ارزیابی و کاهش خطرپذیری شهرها در برابر زلزله از طریق راهکارهای مطرح در حیطه ی برنامه ریزی کاربری زمین، با مطالعه ی موردی ناحیه ی ۵ از منطقه ی ۳ شهر تهران، که کارشناسان احتمال وقوع زلزله ای شدید را در آن بسیار بالا می دانند، به بررسی و تحلیل این امر پرداخته و با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی عوامل موثر شناخته شده در خطرپذیری از زلزله در قالب رابطه ی خطرپذیری (آسیب پذیری × مخاطره × در معرض قرار داشتن)، انواع نقشه های خطرپذیری را تولید نموده و براساس انطباق کاربری های موجود بر آن ها به ارائه ی الزامات و گزینه های تغییر و هدایت برنامه ریزی کاربری زمین برای کاهش خطرپذیری از زلزله می پردازد. نتایج این پژوهش نشان دهنده ی کارآیی استفاده از روش های ارزیابی خطرپذیری به ویژه روش های کمی و مقایسه ای در ارائه ی چارچوبی عملی و منطقی برای سنجش میزان خطرپذیری و براساس آن هدایت دقیق تر و با کیفیت تر تصمیمات برنامه ریزی کاربری زمین و نشان دادن اولویت ها و کمبودهای تشدید کننده در خطرپذیری شهرها از رویدادهای طبیعی به ویژه زلزله است. 

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی کاربری زمین ، کاهش خطرپذیری ، زلزله