پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش در استان تهران با استفاده از مدل فازی

بخش های کوهستانی استان تهران بر روی سازندهای حساس به زمین لغزش احداث شده است و اگر حرکات لغزشی در این نواحی رخ دهد، چه بسا شاهد اثرات جبران ناپذیر در همه ی ابعاد آن باشیم. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل زمین لغزش در استان تهران و پهنه بندی نواحی مستعد وقوع زمین لغزش است. این پهنه بندی از طریق مدل فازی با استفاده از ۸ شاخص کمی و کیفی شامل زمین شناسی، ارتفاع، شیب دامنه ها، جهت دامنه ها، فاصله از گسل ها، فاصله از رودخانه ها، کاربری زمین و بارش، به عنوان عوامل موثر در وقوع حرکات لغزشی در نرم افزار Arc GIS انجام شد. نتایج نشان داد در حدود ۳۱/۱۳ درصد از محدوده ی مورد مطالعه نیز در پهنه های با آسیب پذیری زیاد و بسیار زیاد قرار گرفته است. حدود ۷۱/۱۳ درصد در پهنه ی با آسیب پذیری متوسط و ۹۴/۷۲ درصد از مساحت استان تهران در پهنه ی با خطر وقوع کم و بسیار کم قرار گرفته است. پس از انجام مشاهدات میدانی از نواحی مستعد وقوع زمین لغزش و مقایسه ی آن با نقشه ی پهنه بندی به دست آمده صحت و کارایی مدل فازی تایید می شود. پهنه های با آسیب پذیری بالا، عمدتا نواحی کوهپایه ای و کوهستانی استان تهران هستند. علت آسیب پذیری بالا، عوامل توپوگرافی و انسانی هستند، هر چند مورفولوژی پهنه های در معرض خطر زمین لغزش، از عامل شیب تبعیت کرده است و این نشان دهنده ی نقش عامل شیب در وقوع حرکات لغزشی است.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی ، زمین لغزش ، مدل فازی ، استان تهران