کودهای زیستی در ایران: فرصت ها و چالش ها
محل انتشار: نشریه پژوهش های خاک، دوره: 26، شماره: 1
سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 231
فایل این مقاله در 11 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_AREO-26-1_007
تاریخ نمایه سازی: 28 فروردین 1401
چکیده مقاله:
افزایش قیمت نهادههای کشاورزی و بویژه کودهای شیمیایی در سالهای اخیر، تولید محصولات کشاورزی را تحت تاثیر قرار داده است. با بروز این وضعیت استفاده بیرویه از کودهای شیمیایی برای تولید هر چه بیشتر فاقد توجیه اقتصادی و زیست محیطی است. بدیهی است مخاطرات زیست محیطی ناشی از مصرف این کودها، تخریب و تراکم خاکها و کاهش مقدار ماده آلی خاک نیز نقش مهمی در این رویکرد داشته است. ایده بازگشت به طبیعت و استفاده کمتر از کودها و سموم شیمیایی و تمایل فزاینده مردم به استفاده از محصولات ارگانیک سبب توجه بیش از پیش به استفاده از کودهای زیستی شده است. در ایران نیز به دنبال تغییرات جهانی اقتصاد کود و لزوم توجه به سلامت خاک، محصول و جامعه سبب توجه جدیتر به کودهای زیستی شده است. تولید و مصرف کودهای زیستی در ایران از حدود یک دهه پیش آغاز شده است و آنچه مسلم است در قیاس با گذشته جایگاه این کودها امروزه در کشور ارتقای فراوانی یافته است و در این مسیر فراز و نشیبهای زیادی به خود دیده است. با این حال کماکان بحث و جدلهای علمی و اجرایی در خصوص جنبههای مختلف این کودها وجود دارد. سیستم آموزش دانشگاهی در کشور فاقد سرفصلهای لازم در زمینه کودهای زیستی است و بخش تحقیقات نیز راهبردهای مورد نیاز برای بسط و توسعه کاربرد این مواد را ندارد. از طرف دیگر عمده تولید کنندگان کودهای زیستی فاقد واحد تحقیق و توسعه هستند که این امر کیفیت فرآوردههای تولیدی را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد. عدم وجود نهادهای نظارت بر کیفیت سبب شده است تا مالکیت و حقوق معنوی تولید کنندگان تحت الشعاع جنبه های دیگر قرار گیرد. در طی سالهایی که یارانههای هنگفتی برای فراهم نمودن کودهای شیمیایی و عرضه آنها با قیمت اندک به کشاورزان صرف میشد، مجال و باور کافی برای شناساندن چهره واقعی کودهای زیستی در کشور بوجود نیامد. بسیاری از کودهای زیستی که در طی این سالها معرفی شدند با وجود گذراندن تمامی مراحل تحقیق، توسعه و تجاریسازی سرانجامی جز شکست و فراموشی نداشتند. معضلات و تنگناهای مربوط به تدارک یارانهها در سال جاری به یکباره نگاهها را به سمت تنها گزینه پیش رو یعنی کودهای زیستی معطوف ساخته به طوری که در مصوبه شماره ۹۰۷۶۵/ت۴۲۹۶۳ن مورخ ۲۴/۴/۱۳۸۸ هیات محترم وزیران مقرر شده است که به منظور توسعه و حمایت از کودهای زیستی و آلی تا سقف ۱۰ درصد از یارانه کودهای شیمیایی به این منظور اختصاص یابد. بدیهی است هر دو رویکرد یعنی به حاشیه راندن این کودها و یا توجه بیش از حد لازم به آنها که به بهای حذف اجباری کودهای شیمیایی تمام خواهد شد غیرکارشناسی بوده و نمیتواند متضمن تولید محصول کافی و سالم باشد. در این خصوص بنظر میرسد افزایش مصرف تدریجی کودهای زیستی که از کیفیت لازم برخوردارند در کنار مصرف معقولانه انواع شیمیایی میتواند راهگشا باشد. این مقاله به بررسی جامع وضعیت کودهای زیستی در ایران و چالشهای پیش روی آن از جنبههای تحقیقی، آموزشی، تولید، کیفیت، مالکیت معنوی میپردازد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
هادی اسدی رحمانی
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب
کاظم خاوازی
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب
احمد اصغرزاده
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب
فرهاد رجالی
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب
میترا افشاری علی آباد
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :