ارزیابی پیامدهای احتمالی انتقال آب حوضه زاب به دریاچه ارومیه

تامین آب مطمئن یکی ازچالش های اساسی قرن حاضراست. یکی از راهکارهای تامین آب، طرح انتقال بین حوضه ای آب است که می تواند در برخی موارد مفید و نجات بخش حوضه مقصد باشد. یکی از این طرح ها که اخیرا مورد بحث قرار گرفته است طرح انتقال آب از حوضه آبخیز رودخانه زاب به دریاچه ارومیه است؛ لذا هدف این پژوهش، آن است که با بهره گیری از نظر یکصد نفر از کارشناسان و متولیان ذی ربط، پیامدهای آمایشی (مثبت و منفی) این انتقال در دو حوضه مبدا و مقصد شناسایی و با استفاده از تحلیل های آماری (رگرسیون خطی چندمتغیره) پیش بینی شود. نتایج مدل رگرسیون خطی نشان می دهد با توجه به وزن ضرایب استانداردشده (بتا B) مولفه های مورد بررسی، به ترتیب پیامد منفی اجتماعی-  فرهنگی (۳۲۸/۰)، پیامد منفی اقتصادی (۲۴۹/۰)، پیامد مثبت اقتصادی (۲۱۶/۰)، پیامد منفی زیست­ محیطی (۲۱۰/۰)، پیامد منفی سیاسی - امنیتی (۱۷۴/۰)، پیامد مثبت زیست محیطی (۱۵۶/۰)، پیامد مثبت سیاسی - امنیتی (۰۸۷/۰)، و پیامد مثبت اجتماعی - فرهنگی (۰۷۰/۰) محتمل ترین پیامدهایی است که پس از انتقال آب از زاب به دریاچه ارومیه ممکن ­الوقوع است. نکته جالب و قابل توجه این است که طبق نظر کارشناسان، انتقال آب به لحاظ زیست محیطی نمی تواند نجات بخش دریاچه ارومیه باشد و شاید به مثابه یک مسکن عمل کند. نتایج مدل معادلات ساختاری اثرگذاری هریک از مولفه ها بر اجرای طرح نیز نشان می دهد که در بین پیامدهای مثبت؛ مولفه زیست محیطی با میزان اثر (۸۵/۰) و از میان پیامدهای منفی؛ مولفه اجتماعی - فرهنگی با میزان اثر (۱۰/۱) بیشترین تاثیرگذاری را در اجرای طرح انتقال آب دارند.

کلیدواژه ها:

انتقال بین حوضه ای آب ، پیامدهای انتقال آب ، رودخانه زاب ، دریاچه ارومیه