بررسی عوامل بازدارنده مشارکت ورزشی دختران مقطع دبیرستان (مورد مطالعه: شهرستان های جنوب استان آذربایجان شرقی)

هدف پژوهش: تعیین موانع مشارکت ورزشی دانش ­آموزان دختر مقطع متوسطه­.روش­ شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری، کلیه دختران مقطع دبیرستان شهرستان های جنوب استان آذربایجان شرقی (۴۷۸۲ نفر) می ­باشد. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران برابر ۳۸۱ نفر برآورد شد. ابزار گردآوری داده­ها، مطالعات کتابخانه ­ای و پرسشنامه­ است. پرسشنامه مورد استفاده شامل دو بخش می ­باشد. بخش اول، اطلاعات جمعیت شناختی و بخش دوم، پرسشنامه استاندارد مشارکت ورزشی دانش ­آموزان دیهیم (۱۳۹۰)،می ­باشد. تجزیه ­و­تحلیل داده ­ها با استفاده از نرم ­افزار Spss۲۱ برای آمار توصیفی و استنباطی به عمل آمد. در بخش آمار توصیفی به تجزیه ­و­تحلیل داده ­ها­ی ­جمعیت ­­شناختی، در بخش آمار استنباطی از آزمون­­ کلموگروف-اسمیرنوف جهت مشخص کردن نرمال بودن جامعه آماری و از آزمون­ تی تک ­نمونه­ای برای آزمون فرضیه ­ها و نیز آزمون فریدمن جهت اولویت­ بندی عوامل استفاده شد.یافته­ ها: نتایج حاصل از آمار استنباطی نشان داد، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی- فرهنگی، عوامل جسمانی و عوامل روانی در مشارکت دانش ­آموزان دختر در فعالیت­ های ورزشی تاثیر دارد و عوامل اقتصادی از بیشترین اهمیت برخوردار است.تیجه ­گیری: دختران با عوامل بازدارنده متعددی برای مشارکت در ورزش روبه رو هستند. ازاین رو، لازم است، برنامه ریزی و سازماندهی دقیق در زمینه ترویج و گسترش تربیت بدنی و ورزش در جامعه، بخصوص در بین دختران انجام پذیرد و اتخاذ راهکارهای موثر، انگیزه شرکت در فعالیت های ورزشی در دختران افزایش یابد.  چکیده بلند:مقدمههمان­ طور که در بیست سال گذشته موقعیت زنان و نقش­ های اجتماعی آنان به سرعت تغییر یافته، در عین حال آنها به طور فزاینده ­ای به فعالیت­ های ورزشی به منظور کسب سلامتی، اندامی متناسب و مشارکت­ های اجرایی رو آورده ­اند (رمضانی نژاد، ۱۳۸۸). متاسفانه در مسیر حرکت مشارکت ورزشی بانوان در کشور ما شاهد موانع بی شماری هستیم که این قشر مهم و سرنوشت ساز جامعه را از مشارکت ورزشی بازداشته و از عواید بی کرانی که می تواند نصیب آنان شود، بی نصیب می سازد؛ و صفحه موهبت های بی شمار مشارکت ورزشی را از سررسید زندگی روزمره آنان به دور می اندازد. تا آنجا که تحقیقات در مناطق محرومی مثل شهرستان چاراویماق اصلا انجام نشده است و همین امر اهمیت و ضرورت تحقیق را کاملا روشن می کند. به همین خاطر شناسایی و مطالعه موانع مشارکت ورزشی دختران مقطع تحصیلی دبیرستان، زمینه تلاش و توجه زیاد را به خود می ­طلبد. لذا، این پژوهش قصد دارد که موانع مشارکت ورزشی دانش ­آموزان دختر مقطع دبیرستان را در شهرستان های جنوب استان آذربایجان شرقی بسنجد. روش تحقیقپژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری، کلیه دختران مقطع دبیرستان شهرستان های جنوب استان آذربایجان شرقی (۴۷۸۲ نفر) می ­باشد. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران برابر ۳۸۱ نفر برآورد شد. پرسشنامه مورد استفاده شامل دو بخش می­ باشد. بخش اول، اطلاعات جمعیت شناختی و بخش دوم، پرسشنامه استاندارد مشارکت ورزشی دانش ­آموزان دیهیم (۱۳۹۰)، حاوی ۲۵ سوال در قالب ۴ مولفه عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی و فرهنگی، عوامل و عوامل روانی)،می ­باشد. تجزیه­ و­تحلیل داده ­ها با استفاده از نرم­ افزار Spss۲۱ برای آمار توصیفی و استنباطی به عمل آمد. در بخش آمار توصیفی به تجزیه ­و­تحلیل داده ­ها­ی ­جمعیت ­­شناختی، در بخش آمار استنباطی از آزمون­­ کلموگروف-اسمیرنوف جهت مشخص کردن نرمال بودن جامعه آماری و از آزمون­ تی تک ­نمونه ای برای آزمون فرضیه ­ها و نیز آزمون فریدمن جهت اولویت­ بندی عوامل استفاده شد. یافته های تحقیق نتایج حاصل از آمار استنباطی نشان داد عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی- فرهنگی، عوامل جسمانی و عوامل روانی در مشارکت دانش ­آموزان دختر در فعالیت های ورزشی تاثیر دارد. نتایج به دست آمده از آزمون رتبه ­بندی فریدمن نیز نشان داد، عوامل اقتصادی از بیشترین اهمیت برخوردار است. بحث و نتیجه گیریبه نظر می ­رسد با توجه به این­که وضعیت اقتصادی مردم شهرهای مدنظر به علت در حال حاضر، ورزش بانوان در شهرستان های جنوب استان آذربایجان شرقی با کمبودهای فراوانی ازجمله کمبود سالن های ورزشی ویژه­ی بانوان، نیروی انسانی و منابع اعتبار روبه ­رو است؛ بنابراین، به نظر می ­رسد کاهش شهریه اماکن ورزشی برای زنان، ایجاد مراکز و اماکن ورزشی رایگان حداقل برای دانش ­آموزان دختر از طرف اداره آموزش وپرورش و هم­چنین همکاری تربیت بدنی آموزشگاه ­ها، مدیران و معلمان ورزش در مدارس و برگزاری مسابقات مختلف برای دانش ­آموزان دختر، به علاقه و رغبت آنان نسبت به ورزش خواهد افزود. ازاین رو، لازم است، برنامه ریزی و سازمان دهی دقیق درزمینه ترویج و گسترش تربیت بدنی و ورزش در جامعه، بخصوص در بین دختران انجام پذیرد و با اتخاذ راهکارهای موثر، انگیزه شرکت در فعالیت های ورزشی در بانوان افزایش یابد.

کلیدواژه ها:

عوامل بازدارنده ، عوامل جسمانی ، عوامل روانی ، عوامل فرهنگی ، مشارکت ورزشی