بررسی میزان فعال و غیرفعال بودن محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه ی چهارم دوره ی دبستان بر اساس تکنیک ویلیام رومی

هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه ی چهارم ابتدایی (متن، پرسش و تصویرها) از منظر فعال و غیرفعال بودن بر اساس روش ویلیام رومی در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ بود. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش، کتاب مطالعات اجتماعی پایه ی چهارم بود. کل کتاب به عنوان نمونه، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه ی تحلیل مبتنی بر روش ویلیام رومی است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و جداول فراوانی و فرمول ها استفاده شد. واحد مطالعه درس های مندرج در کتاب و واحد تجزیه و تحلیل، متن، پرسش ها و تصاویر کتاب است همچنین واحد تحلیل در بخش تحلیل متن، متن و جمله و در بخش تحلیل تصاویر نیز واحد تحلیل تصویر، نقاشی، نقشه، نمودار، عکس و شکل و در بخش پرسش ها و فعالیت ها، واحد تحلیل پرسش ها و تمرینات و سوالات کتاب می باشد، که بر اساس مقوله های فعال و غیرفعال توسط فرمول ویلیام رومی تحلیل و ضریب درگیری آن ها مشخص شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که متن کتاب مطالعات اجتماعی چهارم با ضریب درگیری ۰/۱ ، متنی غیرفعال و غیر پویاست و بیشتر به بیان حقایق و ارائه ی اطلاعات می پردازد. پرسش های کتاب با ضریب درگیری ۱۲/۷۲ نشان می دهد که پرسش ها غیرفعال هستند و اطلاعات کافی را برای حل آنها در اختیار فراگیر قرار نمی دهند، اما تصاویر کتاب مطالعات اجتماعی با ضریب درگیری ۰/۸ نشان دهنده ی فعال و پویا بودن تصاویر است و زمینه را برای درگیری دانش آموزان فراهم می کند و آنها را به تحرک و کنجکاوی وا می دارد. بنابراین متن و پرسش های کتاب مطالعات اجتماعی پایه ی چهارم ابتدایی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ به روش غیرفعال و تصاویر کتاب به روش فعال تدوین شده است.

کلیدواژه ها:

تحلیل محتوا ، کتاب درسی مطالعات اجتماعی ، پایه ی چهارم دبستان ، فعال و غیر فعال ، تکنیک ویلیام رومی.