مقایسه گشتاور لرزه ای، ژئودتیک و زمین شناسی در البرز خاوری و کپه داغ

شمال خاوری ایران از رشته کوه های کپه داغ تا البرز مرکزی یکی از مناطق فعال از دیدگاه لرزه خیزی است. وجود شهرهای بزرگ با پیشینه تاریخی طولانی موجب شده است که داده های نسبتا خوبی از تاریخچه فعالیت لرزه ای آن در دسترس باشد. گسل های متعددی در این منطقه وجود دارند که برخی از آنها مورد مطالعات زمین شناختی قرار گرفته اند و توان لرزه زایی آنها مورد ارزیابی قرار گرفته است، اما در مورد بسیاری از آنها هنوز داده های کافی وجود ندارد. اندازه گیری های ژئودتیک اخیر این امکان را به وجود آورده است که نرخ حرکات راستالغز و کوتاه شدگی در بخش های مختلف منطقه مورد بررسی قرار گیرد و نمای کلی از آن ارائه نموده است. این پژوهش به قابلیت کاربرد این داده ها در ارزیابی خطر زمین لرزه می پردازد. بدین منظور توان لرزه زایی گسل که بر اساس داده های سن یابی و یا اندازه گیری های ژئودتیک محاسبه شده است با رویداد واقعی زمین لرزه های دستگاهی و تاریخی منطقه مقایسه شده است. با توجه به گستردگی منطقه و عدم وجود داده های کافی این مقایسه در مورد یکایک گسل ها امکان پذیر نیست از این رو شمال خاور کشور به ۵ زون ساختاری تقسیم شده است. مقایسه گشتاور لرزه ای رها شده در این زون ها با میزان تجمعی سالانه آن حاکی از همخوانی نسبتا خوب این داده ها دارد و از این رو می توان با اطمینان بیشتر از داده های زمین شناسی و ژئودتیک در بر آورد خطر زمین لرزه در این بخش از کشور استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

گشتاور لرزه ای ، داده های ژئودتیک ، نرخ لغزش ، خطر زمین لرزه ، کپه داغ ، البرز خاوری