پهنه بندی خطر وقوع سیل در شهرستان سبزوار با استفاده از منطق فازی

یکی از مهم ترین راه های جهت مقابله با مخاطره سیل پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی می باشد. پژوهش حاضر باهدف پهنه بندی خطر وقوع سیل در شهرستان سبزوار با تاکید بر نقاط شهری و روستایی در سال ۱۳۹۹ انجام پذیرفته؛ این پژوهش از نوع کاربردی و در آن از منطق فازی، تحلیل سلسله مراتبی و سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. در این پژوهش هشت معیار شیب، فاصله از رودخانه، ارتفاع، زمین شناسی، کاربری اراضی، بارش، تراکم زهکشی و پوشش موردبررسی قرار گرفته اند. جهت پهنه بندی خطر وقوع سیل در شهرستان سبزوار بر اساس معیارهای فوق ابتدا فرآیند رسترسازی لایه ها انجام و سپس با استفاده از توابع عضویت فازی، فازی و در نهایت نقشه های فازی شده لایه ها به دست آمده است. در ادامه نیز با کمک نرم افزار اکسل فرآیند مقایسه زوجی معیارها نسبت به یکدیگر انجام و سپس وزن نهایی معیارها با لایه های فازی شده ترکیب و در نهایت نقشه های به دست آمده با عملگرهای فازی منطبق و نقشه پهنه بندی استخراج گردیده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد متغیرهای موثر در ایجاد سیل در منطقه شامل شیب با ضریب وزنی ۳۴۰/۰ و بارش با ضریب ۱۸۴/۰ می باشد. البته متغیر پوشش گیاهی با ضریب ۰۲۰/۰ از کمترین تاثیر در منطقه برخوردار می باشد. با توجه به نقشه کلاسه بندی خطر سیل خیزی شهر سبزوار به عنوان مهم ترین کانون جمعیتی شهرستان در محدوده خطر کم قرار دارد به لحاظ سکونتگاه های روستایی نیز اکثر آبادی های این شهرستان در پهنه با خطر خیلی کم، کم و متوسط قرار دارند.

کلیدواژه ها:

مخاطرات طبیعی ، پهنه بندی ، سیل ، آسیب پذیری ، منطق فازی ، تحلیل سلسله مراتبی