حکمروایی شهری هوشمند؛ تحقق پایداری یا توهم مشارکت؟

سرعت گرفتن رشد شهرها و بسامد بالای رخ داد بحران ها، دولت های محلی و شهرداری ها را بر آن داشت تا از تکنولوژی در حال توسعه به ویژه فناوری های اطلاعات و ارتباطات، در خدمت رسانی به شهروندان و جلب مشارکت عمومی استفاده کنند. بر این منوال حکمروایی هوشمند که یکی از پایه های شهر هوشمند است، به عنوان «یک رویکرد جامع اجتماعی-فنی، که پتانسیل های فناوری را با سبک های جدیدی از تعامل دولت محلی و شهروندان، به هدف مقابله با مسائل شهری بر اساس اصول پایداری همسو می نماید»، معرفی شد. با این حال گزارشات تجربی نتایجی مخالف مطالعات تئوری ارائه کرد و اثبات نمود که برقراری الگوی حکمروایی شهری هوشمند و تحقق پایداری در ذیل آن، به سادگی نگارشش نیست. نگرش های بیش از حد خوشبینانه در مورد نتایج پایداری ناشی از تعامل شهروندان و شهرداری ها از درگاه فناوری، در کنار شواهد تجربی موجود، مولفان پژوهش را بر آن داشت تا به مرور و بررسی ادبیات موضوع بپردازند. هدف اصلی این پژوهش بر طرف کردن شکاف های موجود در ادبیات علمی و تجربی و پاسخ به سوال اصلی مقاله بود؛ که چه ارتباطی میان تعاملات شهروندان از درگاه فناوری های اطلاعات و ارتباطات، با توسعه ی پایدار شهری وجود دارد و چه عوامل زمینه ای بر این روابط و نتایج اثرگذار است؟ در پژوهش حاضر با استفاده از روش مرور نظام مند به بررسی و تحلیل ۹۰ مطالعه علمی و گزارش عملی در محیط نرم افزار CMA ۳.۰ پرداخته شد. نتایج نشان می دهد که اگرچه تحقق پایداری به وسیله حکمروایی هوشمند امکان پذیر است، اما این مهم نیازمند هماهنگی عناصر حکمروایی هوشمند (شهرداری ها، مشارکت عمومی و فناوری)، با در نظرگرفتن تاثیر عوامل زمینه ای بر شکل گیری این روند است. چرا که اگر مدیریت شهری نتواند مشارکت شهروندان از درگاه فناوری را بر اساس عوامل زمینه ای و در جهت توسعه پایدار هدایت نماید، حکمروایی هوشمند نتیجه ای جز اتلاف منابع و تحمیل هزینه ها به پیکره مدیریتی شهر نخواهد داشت.

کلیدواژه ها:

حکمروایی شهری ، حکمروایی هوشمند ، مشارکت الکترونیک ، شهر هوشمند ، فناوری اطلاعات و ارتباطات ، توسعه پایدار