تحلیل روند رشد و توسعه ناموزون شهر های میانه اندام در ایران (مطالعه موردی: شهر مرند- آذربایجان شرقی)
محل انتشار: فصلنامه آمایش محیط، دوره: 9، شماره: 33
سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 215
فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_EBPT-9-33_004
تاریخ نمایه سازی: 4 دی 1400
چکیده مقاله:
در دهههای اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهرهای جهان سوم دچارتحولات چشمگیری شدهاند، به طوریکه روند رشد شهرنشینی درپی تحولات اقتصادی، اجتماعی، موجب رشد لجام گسیخته و بیقواره شهرهای با نقش ملی و ناحیهای گردیده که در اغلب شهرهای کشور ناشی از فقدان سیاستهای مناسب ساخت و ساز و بیبرنامگی در بهرهبرداری مناسب و با مبنای علمی از زمین شهری میباشد. شهر مرند به عنوان یک شهر میانهاندام در ساختار فضایی استان آذربایجان شرقی نیز مانند بسیاری از شهرهای کشور مستثنی از این حادثهی عظیم شهرنشینی نبوده است. بررسی دادهها نشان میدهد جمعیت شهر طی ۵۵ سال اخیر نزدیک به ۹ برابر رشد داشته که این رشد فزاینده جمعیت، گسترش بیرویه شهر را نیز در پی داشته است، به طوریکه این شهر با گسترش فیزیکی۲۶ برابری طی این دوره مشکلاتی از قبیل: تخریب زمینهای کشاورزی اطراف شهر، مشکلات زیست- محیطی، کمبود امکانات زیربنایی و... را ایجادکرده است. از این رو توسعه سریع و بدون ضابطه شهر مرند، شکل نامتجانس و ناهنجاری را به ساخت کالبدی شهر داده است. در مقاله حاضر، با بهره- گیری از مدل آنتروپی هلدرن و تجزیه و تحلیلهای آماری، چگونگی روند رشد و گسترش کالبدی- فضایی این شهر در خلال سالهای (۱۳۹۰- ۱۳۳۵) در گستره فضایی آن مورد بررسی قرار گرفته است. روش جمع آوری دادهها و اطلاعات در این پژوهش، میدانی و اسنادی است. براساس مدل هلدرن۶۷ درصد از رشد فیزیکی شهر در فاصله سالهای۱۳۹۰- ۱۳۳۵ مربوط به رشد جمعیت بوده و ۳۳ درصد مربوط به رشد افقی و پراکنش شهری(Sprawl) میباشد که این عامل نتیجه عدم نظارت و کنترل مدیران شهری و نداشتن طرح و برنامهای مدون جهت گسترش فیزیکی شهر است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
ابوالفضل قنبری
(دانشیار گروه پژوهشی جغرافیا، دانشگاه تبریز)
فریبا کرمی
(دانشیار گروه پژوهشی جغرافیا، دانشگاه تبریز)
سیداحمد حیدری نیا
(دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه تبریز)