بررسی اثر کاربرد کود آلی و نیتروژن بر کیفیت علوفه رازیانه (Foeniculum vulgare L.) و اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop.) در شرایط کشت مخلوط

کشت مخلوط گیاهان دارویی همراه با گیاهان علوفه­ای یک رویکرد برای بهبود سلامت دام است. در واقع، کشت مخلوط به دلیل عملکرد بهتر به دلیل جذب بیشتر منابع، کارایی بیشتر نسبت به سیستم­های تک کشتی موثرتر است. به منظور بررسی تاثیر منابع کودی و الگوهای کشت مخلوط بر صفات کیفی علوفه گیاه اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop.) و رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی به صورت کرت­های خردشده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در دو فصل زراعی ۹۴-۱۳۹۳ و ۹۵-۱۳۹۴ انجام گرفت. پنج منبع کودی ( ۱۰۰ درصد دامی، ۷۵ درصد دامی + ۲۵ درصد شیمیایی، ۵۰ درصد دامی + ۵۰ درصد شیمیایی، ۲۵ درصد دامی + ۷۵ درصد شیمیایی و ۱۰۰ درصد شیمیایی) به عنوان کرت­های اصلی و کشت خالص رازیانه (F)، کشت خالص اسپرس (S) و همچنین سه نسبت مخلوط این گیاه (۷۵ درصد رازیانه + ۲۵ درصد اسپرس، ۵۰ درصد رازیانه + ۵۰ درصد اسپرس و ۲۵ درصد رازیانه + ۷۵ درصد اسپرس) به عنوان کرت­های فرعی بود. صفات مورد مطالعه در این آزمایش درصد پروتئین و فیبر خام، کربوهیدرات محلول در آب، خاکستر، قابلیت هضم ماده خشک، درصد دیواره سلولی و درصد دیواره سلولی عاری از همی سلولز و انرژی متابولیسمی بودند. نتایج نشان داد بالاترین درصد پروتئین خام در سال اول مربوط به تک کشتی رازیانه (۶/۲۰ درصد) و نسبت­های بالاتر کود شیمیایی (۷/۱۸ درصد)، و در سال دوم مربوط به کشت و کود تلفیقی به ترتیب با ۳/۲۳ و ۴/۲۳ درصد بود. بالاترین ماده خشک قابل هضم مربوط به تک کشتی اسپرس با دریافت کود تلفیقی با ۱/۸۷ درصد به دست آمد و نسبت به کشت خالص رازیانه ۲۲ درصد افزایش در این سطح تیمار کودی داشت. درصد فیبر خام و دیواره سلولی عاری از همی سلولز در نسبت­های بالاتر اسپرس کاهش یافتند. انرژی متابولیسمی در سال اول تحت کود شیمیایی و در سال دوم تحت کود دامی، و همچنین درصد خاکستر کل تحت کود دامی و هر دو در الگوی تک کشتی رازیانه بالاتر بودند. بنابراین، ما سیستم کشت مخلوط ۵۰ درصد رازیانه + ۵۰ درصد اسپرس تحت منبع کودی ۵۰ درصد کود دامی + ۵۰ درصد کود شیمیایی نیتروژن را پیشنهاد میکنیم.

کلیدواژه ها:

درصد پروتئین خام ، دیواره سلولی عاری از همی سلولز ، قابلیت هضم ماده خشک